Πριν μια δεκαετία, οι φοιτητές που παράλληλα εργαζόντουσαν δεν ήταν η πλειοψηφία αφού οι περισσότεροι αναζητούσαν μια εργασία όχι για να βγάλουν τα προς το ζείν αλλά για το “κάτι παραπάνω” στο χαρτζιλίκι τους.Η κατάσταση όμως έχει αλλάξει.Όλο και περισσότεροι σήμερα εργάζονται παράλληλα με τις σπουδές τους είτε για να συμπληρώσουν τα έξοδα στο ενοίκιο και τους λογαριασμούς(αν σπουδάζουν σε άλλη πόλη από αυτή που γεννήθηκαν) είτε για να μπορέσουν να έχουν κάποιο εισόδημα αφού η οικονομική κατάσταση της οικογένειας δεν αφήνει περιθώριο για “χαρτζιλίκια”.
Οι δουλειές στις οποίες οι φοιτητές απασχολούνται είναι λίγο πολύ οι ίδιες,αυτές του ποδαριού και στην πλειοψηφία τους δεν έχουν καμία σχέση με το αντικείμενο σπουδών τους.Δουλειές ευέλικτες, με χαμηλό εισόδημα, χωρίς ασφάλιση και δικαιώματα.Οι “αόρατοι” φοιτητές αναγκάζονται για λόγους επιβίωσης να εργάζονται σε καφετέριες ως σερβιτόροι, σε αποθήκες των μεγάλων σούπερ-μάρκετ, ως deliverάδες ή σε τηλεφωνικά κέντρα δημόσιων και ιδιωτικών εταιριών.
Αυτές οι δουλειές είναι προορισμένες και “θεσμοθετημένες” για αυτούς αφού το ευέλικτο ωράριο και το προσωρινό αυτών των εργασιών μοιάζουν αρχικά βολικά για πολλούς φοιτητές.
Οι συνθήκες εργασίας σε μια σειρά χώρους ανατρέπουν μετά από λίγο καιρό αυτήν την εικόνα
“Στην αρχή πήγαμε να δουλέψουμε μ' ένα φίλο μου στο τηλεφωνικό κέντρο ιδιωτικής εταιρίας με σκοπό να βγάλουμε κάποια χρήματα για τις καλοκαιρινές μας διακοπές που πλησίαζαν”,λέει ο Σωτήρης,φοιτητής στο Πάνειο πανεπιστήμιο.
Στην ερώτηση πόσο καιρό έμεινε στην εταιρία, η απάντηση είναι αποκαλυπτική. “Έμεινα ένα μήνα μόνο.Εκεί δεν υπήρχε καθορισμένος μισθός ο οποίος να συμπληρώνεται από τα μπόνους όπως έχω ακούσει από άλλες εταιρίες.Ο μισθός μας ήταν μόνο από ποσοστά, με το κομμάτι.Εμείς κάναμε τηλεφωνικές έρευνες και όσα περισσότερα τηλέφωνα έπαιρνες και συμπλήρωνες τα ερωτηματολόγια, ανάλογος ήταν και ο μισθός”.
Όταν τον ρωτήσαμε πόσα χρήματα έβγαλε τελικά μας απάντησε ότι έβγαλε 337 ευρώ το μήνα με τετράωρο ωράριο αλλά ουσιαστικά του έμειναν τα 37 αφού καθημερινά ξόδυε 10 ευρώ στο φαγητό και στα έξοδα της βενζίνης.
Οι συνθήκες εργασίας στα τηλεφωνικά κέντρα είναι εντατικοποιημένες και απόλυτα ελεγχόμενες.Στους χώρους εργασίας είναι τοποθετούνται κάμερες μέσα από τις οποίες οι “υπεύθυνοι” παρακολουθούν την απόδοση των εργαζομένων, την ταχύτητα με την οποία δουλεύουν και “προσέχουν” να μη “χαζεύουν” και χάσουν κάνα ευρώ.Το οργουελικό σκηνικό συνεχίζεται με τις παρακολουθήσεις στις συνομιλίες μη τυχόν και κάνουν κανένα προσωπικό τηλέφωνο και χαθεί “πολύτιμος χρόνος” δουλειάς.
Ο ανταγωνισμός που προωθείται μέσα σε αυτούς τους χώρους επιβάλλεται ως ζωτικής σημασίας για την συνέχεια της δουλειάς του κάθε φοιτητή.Η ατομική αξιολόγηση της απόδοσης συμβάλλει στον ανταγωνισμό αφού όποιος καταφέρει να πουλήσει τα περισσότερα πακέτα συνδρομής ίντερνετ ή να συμπληρώσει σε ελάχιστο χρόνο τα πιο πολλά ερωτηματολόγια, λαμβάνει και το πριμ.
Αυτή η συνεχής εξατομίκευση και απομόνωση των εργαζομένων συμβάλει στη διάσπαση της εργασιακής συλλογικότητας με αποτέλεσμα να θεωρείται μάταιη η όποια διεκδίκηση δικαιωμάτων.Το ευέλικτο ωράριο και οι συχνές μεταθέσεις συμβάλλουν στην αποδυνάμωση των δεσμών αλληλεγγύης μεταξύ των εργαζομένων κάνοντας δύσκολη την όποια συνεννόηση για κινητοποίηση και διεκδίκηση.Σημαντική παράμετρος στη μη-διεκδίκηση “παίζει” το προσωρινό του επαγγέλματος ,ειδικά για τους φοιτητές,ελπίζοντας πως θα το υποστούν μόνο για όσο χρόνο είναι στη συγκεκριμένη δουλεία.Αυτή η λογική διαιωνίζει την ασφυτική εργασιακή κατάσταση και συμπιέζει προς τα κάτω το σύνολο των εργαζομένων, μεταφέροντάς τη και σε άλλες εργασιές.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι εργαζόμενοι δέχτηκαν αντίποινα από την εταιρία (απολύσεις, μεταθέσεις) λόγω της συνδικαλιστικής τους δράσης.
Δεν είναι και λίγες όμως οι φορές που οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων κατάφεραν την επαναπρόσληψη απολυμένων συναδέλφων τους όπως έγινε από το σωματείο της WIND.
Τον τελευταίο χρόνο είναι όλο και πιο συχνές αυτές οι νίκες αποδεικνύοντας ότι ο συλλογικός αγώνας ευνοεί το σύνολο των εργασιακών σχέσεων των εργαζομένων και την αξιοπρέπεια στην εργασία.
