Mάνια Παπαδημητρίου

«Τώρα, κύριε Νίκο, είσαι εδώ...»



Με αφορμή τη συμπλήρωση των εκατό χρόνων από τη γέννηση του Νίκου Γκάτσου, η Μάνια Παπαδημητρίου σκηνοθετεί μια μουσικο-θεατρική παράσταση για τον πολύπλευρο ποιητή της Αμοργού (και σημαντικό στιχουργό του ελληνικού τραγουδιού). Η παράσταση αντλεί υλικό από το βιβλίο της Αγαθής Δημητρούκα Πουλάμε τη ζωή, χρεώνουμε το θάνατο στο οποίο αναδεικνύονται στοιχεία της προσωπικής ζωής του ποιητή.


Από το περιοδικό του Ελληνικού Φεστιβάλ

Γιατί επιλέξατε τον Γκάτσο για την παράσταση σας;
Ο Νίκος Γκάτσος γεννήθηκε το 1911 στην Ασέα της Αρκαδίας και πέθανε το 1992 στην Αθήνα. Έζησε δύο παγκοσμίους πολέμους, την Μικρασιατική καταστροφή, μία κατοχή, έναν εμφύλιο, δύο χούντες, την μεταπολίτευση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, την άνοδο και την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού. ΄Εζησε την ερήμωση των ελληνικών χωριών χάριν της αστυφιλίας αλλά και την αρχή της ερήμωσης της χώρας χάριν της μετανάστευσης. Διαβάζεις σήμερα την Αμοργό και νοιώθεις ότι είναι σαν να μιλάει ο Γκάτσος ξαφνικά στους Έλληνες του σήμερα θέλοντας να μας δώσει κουράγιο για το καινούριο ρήμαγμα της χώρας. Έζησε την απαξίωση των οικείων που δεν καταλάβαιναν την Αμοργό του. Αλλά είχε την τύχη να βρει και την δικαίωση από τους ξένους κριτικούς και τελικά την καταξίωση από την διανόηση. Για ένα παράξενο λόγο από το 1958 και μετά γράφει μόνο τραγούδια για το λαό του. Γιατί όχι ποίηση ξανά αλλά μόνο στιχουργική; Μήπως γιατί όπως έλεγε ο Ελύτης γι αυτόν: «Καλύτερα ταπεινή τέχνη που να λειτουργεί παρά υψηλή που σκονίζεται στα ράφια»;

Γιατί τον αποκαλείται "γνωστό- άγνωστο";
Eίναι ένα λογοπαίγνιο που έχει να κάνει με το γρίφο γύρω από την προσωπικότητά του καθώς δεν έδωσε καμία συνέντευξη ποτέ. Όσα ξέρουμε είναι ό, τι έχουν πει οι άλλοι γι αυτόν. Πίστευε ότι ο ποιητής πρέπει να μένει μόνο για το έργο του. Και βέβαια ο ίδιος ήταν μία προσωπικότητα που όλοι όσοι τον γνώρισαν θυμούνται αυτά που έλεγε στους άλλους. Ήταν, όπως είχε σημειώσει και ο Εμπειρίκος ένα πρόσωπο ιερό για την κοινότητα της διανόησης της Αθήνας αλλά και για τον λαό. Ποιος ξέρει ότι ο ποιητής της Αμοργού είναι και ο στιχουργός του «Μάτια βουρκωμένα;» ή του «Στου Όθωνα τα χρόνια» ή του «Δίχτυ», του «Μάνα μου Ελλάς» και του «Μια Κεφαλλονίτισσα»; Είναι λοιπόν και παραμένει και γνωστός και άγνωστός μας ο Κύριος Νίκος Γκάτσος.

Πώς προσεγγίζετε την προσωπικότητά του;
Το βιβλίο της Αγαθής Δημητρούκα αποτέλεσε για μας τον πυρήνα για αυτήν την ενασχόληση. Φέρνει στο φώς για πρώτη φορά την προσωπική του ζωή. Με τέτοια ευγένεια και λεπτότητα όμως που πραγματικά ένιωσα, όταν το διάβασα πως ο έρωτας δύο ανθρώπων μπορεί να είναι και κάτι διαφορετικό από αυτό που φαντάζεται κανείς όταν είναι νέος και πως ο χρόνος μόνο μπορεί να μας δώσει τα κλειδιά για να κατανοήσουμε πλευρές της ανθρώπινης ύπαρξης που όταν είμαστε νέοι αγνοούμε ή από το φόβο των γηρατειών υποτιμούμε. Υπάρχουν όμως κάποιες ψυχές που δεν φοβούνται. Τολμούν να αναπτύξουν την περιέργειά τους προς κάθε κατεύθυνση όσο άκαιρο και αν αυτό μοιάζει στα μάτια των υπολοίπων, των κοινών θνητών. Αυτό που μοιάζει να αφήνει πίσω της η παρουσία του Ν. Γκάτσου μέσα από το βιβλίο της Αγαθής είναι μια βαθειά πίστη στην ανθρώπινη συντροφικότητα και ταυτόχρονα τέτοια ταπεινότητα απέναντι στο θάνατο που σε κάνει να νιώθεις παρηγοριά τόσο για τους ανθρώπους όσο και για την ίδια τη δύναμη της ζωής.

Έχετε δηλώσει ότι μέσα από την παράσταση ανατρέχετε και στα τελευταία εκατό χρόνια της ελληνικής ιστορίας. Ποια μέθοδο ακολουθείτε;
Αναγκαστικά από τα κείμενα και μόνο ταξιδεύουμε στο χρόνο καθώς παρακολουθούμε την ζωή του ποιητή. Βρίσκουμε λοιπόν τη χώρα μας σε διάφορες στιγμές της και ντύνουμε αυτές τις ξεχωριστές στιγμές με τραγούδια του Γκάτσου που νομίζουμε ότι ταιριάζουν καθώς και με το ανάλογο οπτικό υλικό που άλλοτε είναι εικαστικό και άλλοτε δημοσιογραφικό.

Στην παράσταση ενσωματώνετε την ερμηνεία, το τραγούδι, τη σύνθεση, το video art... Πόσο δύσκολο είναι να συνδυαστούν αυτά τα είδη- η τέχνη με την τεχνολογία;
Είναι αρκετά δύσκολο ειδικά όταν η παραγωγή είναι τόσο μικρή που δεν είναι δυνατόν να δοκιμαστούν τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις παρά μόνο στο χώρο. Για μας είναι μαγικό να βρεθούμε σε αυτό το χώρο με αυτό το υλικό. Οι ηθοποιοί υπήρξαν ήρωες και οι μουσικοί μας και όλοι όσοι βοήθησαν αφιλοκερδώς για να γίνει αυτή η παράσταση που είναι ουσιαστικά μια προσφορά όλων μας στην αποκατάσταση του σπιτιού του Ν. Γκάτσου στην Ασέα. Γιατί των ποιητών τα σπίτια είναι ο τόπος της ψυχής των πολιτών μιας χώρας.

Σας ξέραμε ως ερμηνεύτρια θεατρικών ρόλων, σας συναντάμε και να σκηνοθετείτε. Σκηνοθέτρια ή ηθοποιός;
Σε τέτοιες εποχές αυτές οι ερωτήσεις είναι νομίζω άκαιρες. Βλέπεις άσχετες περσόνες σε άσχετες θέσεις που διαχειρίζονται και πολλά λεφτά. Τι συζητάμε τώρα; Σκηνοθέτης, ηθοποιός και επίσης μουσικός. Γιατί ο λόγος είναι μουσική και η μουσική είναι λόγος. Έτσι κι αλλιώς από το πιάνο και τη μουσική προσήλθα στη σκηνή.

Πώς βλέπετε το μέλλον του θεάτρου;
Σ’ αυτό θα απαντήσω με μία φράση του Γκάτσου στο Σαββόπουλο όταν ανησυχούσε για την τύχη της μουσικής: « Κι εσείς κύριε Σαββόπουλε γιατί ενδιαφέρεστε για την τέχνη ή για τον εαυτό σας;». Για να μην κατηγορηθώ λοιπόν κι εγώ ότι μιλώντας για το θέατρο ουσιαστικά ανησυχώ για τον εαυτό μου δεν λέω τίποτα. Γιατί μπορεί ο Γκάτσος να είναι παρών και να μας ακούει.


info
Ο γνωστός μας άγνωστος κύριος Γκάτσος

Η Μάνια Παπαδημητρίου σκηνοθετεί μια μουσικοθεατρική παράσταση με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή Νίκου Γκάτσου και μας δίνει μια ευκαιρία να ανακαλύψουμε τις άγνωστες πτυχές του.
Σκηνοθεσία-Μάνια Παπαδημητρίου, Σκηνογραφία-Άρτεμις Θεοδωρίδη, Video
Art-Ευαγγελία Χρηστάκου, Επιμέλεια κειμένων: Μάνια Παπαδημητρίου,Αγαθή Δημητρούκα, Μουσική Επιμέλεια: Τάσος Αντωνίου, Σπύρος Παπαθεοδώρου.

Παίζουν: Τάσος Αντωνίου (τραγούδι, κιθάρα, μαντολίνο), Εβελίνα Αραπίδου (τραγούδι), Θεοδώρα Ευγενάκη (τραγούδι), Αγαπητός Μανδαλιός, Μάνια Παπαδημητρίου (τραγούδι), Σπύρος Παπαθεοδώρου (πιάνο- ηλεκτρικό πιάνο- ακορντεόν).

Mικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου
22-23 Ιουλίου, 21:30
Εισιτήρια: 30, 20, 10€

Φλερτάροντας με τον θάνατο

του Γιώργου Αυγερόπουλου

Έχω καλύψει συγκρούσεις διαδηλωτών με την αστυνομία σε διάφορα μέρη του κόσμου εκτός της Ελλάδας, όπως στην Αργεντινή, την Ιταλία, τη Βολιβία και το Μεξικό. Ειδικά στο Μεξικό, οι αστυνομικοί όπως γνωρίζουν πολλοί, θεωρούνται άγριοι, ανεκπαίδευτοι και διεφθαρμένοι. Όμως αυτό που έζησα και κατέγραψα τόσο εγώ όσο και οι συνεργάτες μου χθες Τετάρτη 29/6 στο Σύνταγμα, ξεπερνάει σε αγριότητα κάθε όριο. Η Ελληνική αστυνομία παίρνει δίκαια και με διαφορά το βραβείο βαρβαρότητας. Μιας βαρβαρότητας που καμία σχέση δεν είχε με καταστολή αλλά ήταν ένα συνεχές φλερτ με τον θάνατο.
Από θαύμα δεν θρηνήσαμε νεκρούς. Και ο κ. Παπουτσής θα πρέπει να ανάψει λαμπάδα στον Θεό που πιστεύει, καθώς μόνο στην καλή του τύχη θα πρέπει να αποδοθεί το γεγονός ότι δεν απολογείται σήμερα για θύματα.
Το σχέδιο εκκένωσης της πλατείας Συντάγματος τις δύο τελευταίες μέρες, ήταν ένα “γιουρούσι” όπως εύστοχα παρατήρησε ο Αϊμάν, Ισπανός δημοσιογράφος που εργάζεται για το Al Jazeera. Ένα γιουρούσι, εναντίον όλων και όποιον πάρει ο χάρος. “Μα καλά τι αστυνομία είναι αυτή που έχετε;” με ρώτησε αγανακτισμένος. “Είστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τουλάχιστον ακόμα” μου είπε με νόημα χαμογελώντας.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Περίπου στη 13.30 υπάρχει πολύς κόσμος συγκεντρωμένος μπροστά από την Βουλή. Δεν είναι κουκουλοφόροι. Δεν πετάνε πέτρες. Είναι γέροι, νέοι, γυναίκες, άντρες, φοιτήτριες και φοιτητές, εργαζόμενοι, άνεργοι που φωνάζουν συνθήματα, ρίχνουν την γνωστή μούντζα προς το κοινοβούλιο, και οι πιο θερμόαιμοι μπροστά – μπροστά άντε να εκτοξεύουν καμιά βρισιά εναντίον των αστυνομικών και να κουνάνε τα κιγκλιδώματα που έχουν στηθεί μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη. Τίποτα το σημαντικό δηλαδή που να δικαιολογεί αυτό που θα ακολουθήσει. Ξαφνικά από παντού, από δεξιά, από αριστερά και από το κέντρο, αρχίζει μια γενική επίθεση των αστυνομικών δυνάμεων που απωθούν τους διαδηλωτές προς τα σκαλιά της πλατείας Συντάγματος. Φανταστείτε δηλαδή χιλιάδες ανθρώπους να τρέχουν αλλόφρονες προς ένα στενό άνοιγμα το πλάτος του οποίου δεν ξεπερνά τα δέκα μέτρα. Από πίσω τους τα ΜΑΤ, ρίχνουν μέσα στο πλήθος χειροβομβίδες κρότου λάμψης και δακρυγόνα, προκαλώντας πανικό. Άνθρωποι καίγονται από τις φλόγες, πνίγονται από τα δακρυγόνα δεν βλέπουν μπροστά τους και αρχίζουν να ποδοπατούν ο ένας τον άλλον και να κουτρουβαλούν στα σκαλιά. Υπάρχουν άνθρωποι λιπόθυμοι, άλλοι ποδοπατημένοι μέσ’ τα αίματα. Παρόλα αυτά οι αστυνομικοί δεν αποχωρούν. Χτυπάνε με τα γκλομπς όποιον βρουν μπροστά τους, ανθρώπους δηλαδή που τρέχουν να σωθούν πατώντας ο ένας πάνω στον άλλον.
Η συνέχεια είναι γνωστή. Πέρα από την δράση των προβοκατόρων η οποία έχει καταγραφεί σε βίντεο και φωτογραφίες που βγήκαν και θα συνεχίσουν να βγαίνουν τις επόμενες μέρες, πέρα από τους μπαχαλάκηδες την δράση των οποίων απεχθάνομαι και διαφωνώ κάθετα, η πέτρα είναι πλέον εύκολο να φύγει από το χέρι οποιουδήποτε, που τον χτύπησαν, τον ψέκασαν, και είναι άνεργος, άστεγος – ναι, υπάρχουν πλέον νεοάστεγοι – και κάθε μέρα γίνεται φτωχότερος χωρίς να βλέπει διέξοδο από πουθενά.
Δεν σας κρύβω ότι φοβήθηκα βλέποντας μια άνευ προηγουμένου αγριότητα να ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μου. Ένιωσα τον ίδιο φόβο που έχω νιώσει σε ζόρικες περιοχές του πλανήτη. Ένιωσα τον φόβο του θανάτου. Καθώς νόμιζα πως ήταν η ιδέα μου και πως είχα ξεσυνηθίσει να δουλεύω στην Ελλάδα – έχω να δουλέψω στη χώρα μου από το έτος 2000- ρώτησα παλιούς μου συναδέλφους αν είχαν ξαναζήσει κάτι τέτοιο εδώ. Μου απάντησαν πως δεν είχαν ξαναζήσει κάτι παρόμοιο.
Θα ήθελα λοιπόν ένας λογικός άνθρωπος από το υπουργείο “Προστασίας του Πολίτη” (το βάζω σε εισαγωγικά γιατί πλέον ο τίτλος του μου θυμίζει το Υπουργείο Αγάπης του Όργουελ στο 1984) να μου απαντήσει στις εξής ερωτήσεις:
Ποιος έδωσε την εντολή για την γενική επίθεση στις 13.30 και γιατί; Ποιανού ιδέα ήταν να διατάξει τις αστυνομικές δυνάμεις να κυνηγήσουν ένα πανικόβλητο πλήθος που ποδοπατιέται στα σκαλιά πετώντας κρότου – λάμψης και δακρυγόνα χτυπώντας αδιακρίτως, παίζοντας κορώνα γράμματα την πιθανότητα, κάποιος ανάμεσα στους χιλιάδες, να αφήσει την τελευταία του πνοή στην πλατεία.
Για ποιο λόγο οι αστυνομικοί δεν σεβάστηκαν το ιατρείο της πλατείας Συντάγματος; Επαγγελματίες γιατροί πνευμονολόγοι και άλλοι, όλοι εθελοντές, φρόντιζαν τραυματίες καθ’ όλη την διάρκεια των συγκρούσεων. Δεν ήταν “κουκουλοφόροι”, γιατροί ήταν. Φώναζαν στους αστυνομικούς “εδώ είναι ιατρείο” αλλά καμία σημασία δεν έδιναν εκείνοι. Αφιονισμένοι, τους έριχναν δακρυγόνα και τους χτυπούσαν. Όπως μας είπε ένας γιατρός “Αυτά δεν γίνονται ούτε στον πόλεμο. Ακόμα και στον πόλεμο υπάρχει ανακωχή για να μαζέψεις και να φροντίσεις τους τραυματίες.” Τα μάζεψαν άρον – άρον οι άνθρωποι και έστησαν το ιατρείο κάτω στο μετρό αλλά ούτε και αυτό γλίτωσε από τις ρίψεις χημικών.
Για ποιο λόγο χτυπήθηκαν δάσκαλοι στην Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος; Και αυτοί κουκουλοφόροι; Δεν νομίζω. Τα ΜΑΤ αφού πέταξαν δακρυγόνα στην είσοδο του κτιρίου στην οδό Ξενοφώντος 15, άρχισαν να τους πετούν πέτρες (!) και να ανοίγουν κεφάλια με την ανάποδη του γκλομπ, σύμφωνα με μαρτυρίες των ίδιων. Τρεις τραυματίες, ένας με σπασμένα πλευρά, ένας με ανοιγμένο κεφάλι και ένας με ελαφρά τραύματα στο χέρι. Έλεγαν οι δάσκαλοι: “Όταν μια κοινωνία κακοποιεί τους δασκάλους της βρίσκεται στο κατώτερο σκαλοπάτι που μπορεί να φτάσει”
Με ποια λογική οι αστυνομικοί έριξαν χημικά και χτύπησαν ανθρώπους μέσα σε μανάβικα και σουβλατζίδικα στο Μοναστηράκι και στην Πλάκα, προκαλώντας τρόμο σε πελάτες και τουρίστες;
Και τέλος κάτι προσωπικό για τον κ. Παπουτσή: Γιατί με χτυπήσατε; Όχι εσείς δηλαδή, ένας από τους άνδρες της αστυνομίας σας. Επειδή όμως εγώ δεν γνωρίζω τον “ανώνυμο” ΜΑΤατζή και γνωρίζω εσάς, θα ήθελα πραγματικά μια απάντηση. Η κατάσταση ήταν σχετικά ήρεμη εκείνη την ώρα και γω τραβούσα με την κάμερα μια διμοιρία των ΜΑΤ που ανέβαινε προς την Βουλή, όταν ένας ξέκοψε από την διμοιρία του, ήρθε προς το μέρος μου και στάθηκε μπροστά μου σε απόσταση αναπνοής. Σταμάτησα να τραβάω και κατέβασα την κάμερα. Με κοιτούσε μες στα μάτια. Του είπα τι θέλει και ως απάντηση εισέπραξα μια, για να θυμάμαι τη μέρα. Ο κόσμος άρχισε να φωνάζει: “Τον Αυγερόπουλο χτυπάς ρε”. Δεν αντέδρασα καθόλου και εκείνος απομακρύνθηκε. Αν είχα αντιδράσει ίσως να τα λέγαμε στο τμήμα όπου θα μου ζητάγατε συγνώμη για την… “παρεξήγηση”. Παρεπιπτόντως: Στην Οαχάκα, όταν με είχαν στριμώξει μαζί με τον κάμεραμάν μου οι Μεξικανοί αστυνομικοί, που όπως είπαμε θεωρούνται άγριοι, ανεκπαίδευτοι και διεφθαρμένοι, τους φώναξα “Δημοσιογράφος” και δεν με πείραξαν. Στη χώρα μου τις έφαγα για πρώτη φορά.
Πηγή : ΕΞΑΝΤΑΣ

Βαγγέλης Πισσίας, Ένα Καράβι για την Γάζα: «Για να φτάσουμε πρέπει πρώτα να αποπλεύσουμε»

Συνέντευξη για τον "Δρόμο της Αριστεράς"

Λίγες εβδομάδες απομένουν μέχρι να αποπλεύσει ξανά η διεθνής αποστολή Στόλος της Ελευθερίας 2. με σκοπό την άρση του θαλάσσιου αποκλεισμού της Γάζας.
Ένα χρόνο μετά την επίθεση των ισραηλινών ναυτικών δυνάμεων στον πολυεθνικό Στόλο της Ελευθερίας και τη δολοφονία 9 ακτιβιστών, 44 χρόνια από την έναρξη της ισραηλινής κατοχής στη Δυτική Όχθη, τη Γάζα και την Ιερουσαλήμ και 4 χρόνια από τον ερμητικό αποκλεισμό της Γάζας «το ερώτημα δεν είναι γιατί παλεύουμε ενάντια στον αποκλεισμό αλλά γιατί δεν εφαρμόζεται το διεθνές δίκαιο στην Παλαιστίνη και γιατί δεν αντιδρά η διεθνής κοινότητα.», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Διεθνής Συντονιστική Επιτροπή του Στόλου της Ελευθερίας 2. Στη νέα αυτή δράση αλληλεγγύης προς το λαό της Παλαιστίνης θα συμμετέχουν περισσότερα από 10 σκάφη μεταφέροντας φορτίο χιλιάδων τόνων ανθρωπιστικής βοήθειας.
Μιλήσαμε με τον Βαγγέλη Πισσία, από την ελληνική πρωτοβουλία Ένα Καράβι για την Γάζα, για τις πολιτικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί ως τώρα, για τις προετοιμασίες και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.

Πλησιάζει η ώρα του απόπλου;
Ακόμα έχουμε δρόμο γιατί όλη η πίεση έχει πέσει τώρα πάνω στις κυβερνήσεις, ώστε να μην αφήσουν τα πλοία να αποπλεύσουν. Πιθανόν την ώρα που θα πρέπει να αναχωρήσει το πλοίο θα έχουμε προβλήματα. Δόθηκε κυρίαρχη σημασία να πιεστεί η ελληνική κυβέρνηση θεωρώντας, και όχι άδικα, ότι τα περισσότερα πλοία αν δεν αποπλεύσουν τουλάχιστον θα περάσουν από τα ελληνικά χωρικά ύδατα.
Αυτό είναι ο ορισμός της καταπάτησης του διεθνούς δικαίου. Η ελληνική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να το αντιμετωπίσει παρά μόνο ως εκβιασμό. Μένει να δούμε πώς θα το χειριστεί.

Σε ποιο στάδιο συνεννόησης βρισκόσαστε με τις άλλες αποστολές;
Γίνεται μια καλή προσπάθεια συνεννόησης και συντονισμού. Έχουμε δύο ειδών συμμετοχές. Συμμετοχές πρωτοβουλιών από περίπου 22 χώρες οι οποίες μετέχουν με δικό τους καράβι και συμμετοχές όπου ένα καράβι στηρίζεται από δύο χώρες. Εμείς βάζουμε δύο καράβια μαζί με τους Σουηδούς και τους Νορβηγούς.

Τα καράβια με τα οποία είχατε συμμετάσχει πέρυσι παραμένουν στο Ισραήλ;
Τα έχει κρατήσει το Ισραήλ. Τα τούρκικα όμως έχουν επιστραφεί κι αυτό είναι ένα δείγμα για το πόσο η ισραηλινή κυβέρνηση λαμβάνει υπόψη της την τουρκική κυβέρνηση και πόσο την ελληνική. Και να σκεφτεί κανείς ότι η τουρκική κυβέρνηση είναι, όπως δείχνουν τουλάχιστον τα πράγματα, αντίπαλη ενώ η ελληνική είναι φιλική. Φαίνεται ότι ο φίλος δεν εκτιμάται όσο ο αντίπαλος στην προκειμένη περίπτωση.

Το Ισραήλ πώς αντιμετωπίζει μέχρι στιγμής τις προετοιμασίες;
Το Ισραήλ επικέντρωνε την προσπάθειά του στο να μην μπορέσουμε να φτάσουμε να αποκτήσουμε πλοία, να μην δημιουργήσουμε τις οργανωτικές και υλικοτεχνικές προϋποθέσεις, να μην έχουμε όργανα διαχείρισης του σχεδίου και να μην συνεννοηθούμε. Τα ξεπεράσαμε όμως αυτά και σήμερα έχουμε έναν αξιοπρεπή στολίσκο με διπλάσιο αριθμό πλοίων. Τα πλοία θα είναι 10-12 και περίπου 1.000 άτομα.

Η στάση του Ισραήλ θα είναι η ίδια δεδομένης της κατάστασης στη Μέση Ανατολή;
Λογικά το Ισραήλ δεν θα πρέπει σε αυτή τη φάση, σ’ ένα διεθνές περιβάλλον το οποίο έχει αλλάξει ριζικά, να επιχειρήσει να αντιμετωπίσει μια προσπάθεια σαν κι αυτή με βία. Αν το κάνει θα αμαυρώσει ακόμα περισσότερο το πρόσωπο της Δύσης.
Δεν θα μπορεί να δικαιολογήσει γιατί η βία του Μουμπάρακ είναι διαφορετική από τη δική του. Πιστεύουμε ότι μια επιθετική στάση θα βλάψει και αυτό και τους πολίτες του.
Το Ισραήλ μας έχει συνηθίσει σε μια φαινομενική ανορθολογικότητα με τις ενέργειές του. Έχει εδραιώσει την πολιτική του σε αυτό που λέμε πολιτική ισχύος. Προσπαθεί να στέλνει το μήνυμα ότι είναι δικαίωμά του να υπερασπιστεί με κάθε μέσο την εθνική του ασφάλεια.

Τι είναι αυτό που επιχειρείτε με αυτή την αποστολή;
Εμείς προκαλούμε το Ισραήλ αλλά αυτή η πρόκληση δεν αφορά τη διάπραξη παρανομίας αλλά το σεβασμό του διεθνούς δικαίου.
Ζητάμε να ανοίξουν τα θαλάσσια σύνορα της Γάζας.
Δεν ισχύει αυτό που ισχυρίζονται πολλοί ότι με το άνοιγμα του συνοριακού σταθμού της Ράφας από την πλευρά της Αιγύπτου η αποστολή μας δεν έχει ουσιαστικό λόγο. Η κυριαρχία μιας χώρας αφορά εξίσου το έδαφος, τη θάλασσα και τον αέρα. Ποια χώρα θα δεχόταν να επικοινωνεί με τον υπόλοιπο κόσμο μέσω μιας άλλης χώρας;
Το Ισραήλ προσπαθεί να μεταθέσει το πρόβλημα μεταξύ Γάζας και Αιγύπτου αλλά είναι αποκλειστικά πρόβλημα Ισραήλ και Παλαιστίνης και συμπυκνώνεται σε μια λέξη. Κατοχή.

Ο θάνατός σου, η ζωή τους.

keep your coins-i want change

Δύο νεκροί στο κέντρο της Αθήνας. Έξι νεκροί μετανάστες σε κατάστημα στο Αιγάλεω. Τρεις –επιβεβαιωμένοι- νεκροί στη Σούδα και έντεκα «αγνοούμενοι». Οι δύο πέθαναν από το κρύο, οι έξι καήκαν ζωντανοί και οι τρεις πνίγηκαν πέφτοντας στη θάλασσα την ώρα που έδενε το πλοίο στην προσπάθειά τους να αποφύγουν τον επαναπατρισμό τους.

Μέρες χρεοκοπίας πλέον και όχι κρίσης, Χρεοκοπίας όχι μόνο οικονομικής αλλά κοινωνικής, πολιτισμικής και συνειδησιακής. Οι κοινωνικές δομές καταρρέουν, η ανασφάλεια και οι επισφάλεια βασιλεύουν σε μια κοινωνία που οι λέξεις «πρόνοια», «περίθαλψη», «δικαιώματα» αρχίζουν να είναι παρεμφερείς με «αίμα», «δάκρυα» και «ιδρώτας».
Ποιο σίγουρο είναι πλέον ότι από τη δουλειά σου θα σε πάρουν τέσσερις παρά ότι θα αποχωρήσεις αξιοπρεπώς λαμβάνοντας σύνταξη. Το σύστημα υγείας παραπαίει με τις νοσοκόμες και τους ασθενείς να κάνουν πάρτι αν υπάρχουν γάζες και υλικά .Πάνω από 80 νεκροί σε χώρα της ανεπτυγμένης Δύσης από μια απλή γρίπη πόσο φυσικό ακούγεται;
Τα Πανεπιστήμια φυτοζωούν με απλήρωτους καθηγητές, επιπλέον περικοπές σε συγγράμματα και υλικό εξοπλισμό και τα σχολεία συγχωνεύονται γιατί η κυβέρνηση αποφάσισε να συσφίξει τις σχέσεις των μαθητών οι οποίοι θα κάνουν ανά 30άδες μάθημα .

Μέσα σε αυτή την κοινωνία κάθε βδομάδα που περνάει πεθαίνει κόσμος…για πλάκα. Στο κέντρο της Αθήνας, στα μεγάλα λιμάνια της χώρας, στα πάρκα της πόλης.
Αυτοί οι θάνατοι δεν είναι άξιοι λόγου για τους έγκριτους τηλε-δημοσιογράφους και της εφημερίδες της κυβερνήσεως που όσο περνά ο καιρός πληθαίνουν (Νέα, Βήμα κ.α.). Ποιο είναι το προφίλ-νεκρού και ποια τα κριτήρια που σύμφωνα με την κ.Τρέμη και τους κ. Πρεντεντέρηδες πρέπει να πληροί κάποιος για να ασχοληθούν μαζί του? Μετά από αρκετή φαιά ουσία που καταναλώσαμε για να καταλάβουμε ποια πρέπει να ναι τα κριτήρια καταλήξαμε. Αν είσαι άστεγος, μετανάστης, πρόσφυγας, πεινασμένος λυπούμαστε αλλά όπως δεν ασχολήθηκε κανείς μαζί σου όσο ζούσες δεν θα ασχοληθεί και μετά θάνατον. Ξέχασα. Υπάρχει μια εξαίρεση. Αν ο κ. Πάγκαλος και τα υπόλοιπα λαγωνικά αντιληφθούν ότι ο Σύριζα και όλοι αυτοί οι άπλυτοι αριστεροί υποκίνησαν τους θανάτους για πολιτικό όφελος τότε θα γίνει πρωτοσέλιδο. Δεν ξέρω αν το ακούσατε αλλά στα μαγαζιά του Τύπου κυκλοφορούν οι φήμες ότι ο Σύριζα υποκινούσε τους μετανάστες στην απεργία πείνας για να εκμεταλλευτεί πολιτικά κάποιον ενδεχόμενο θάνατο. Είναι πολύ συνηθισμένο να ρισκάρει κάποιος τη ζωή του επειδή του το ζήτησε κάποιος.

Η αλήθεια είναι ότι πρέπει να είσαι λευκός, κατά προτίμηση 20-25 χρονών, Έλληνας και «ήρωας». Το να προσπαθείς να επιζήσεις στο δρόμο στους -2, το να φεύγεις από τη χώρα σου επειδή βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου, το να πηγαίνεις ενάντια στο ένστικτο της επιβίωσης κάνοντας απεργία πείνας για στοιχειώδη δικαιώματα δεν είναι ηρωικό, αυτά είναι αστεία πράγματα και ψιλά γράμματα επίσης

Πόσοι πέθαναν συνολικά την περασμένη εβδομάδα ξέρετε? Όχι και ούτε πρόκειται να μάθετε γιατί οι θάνατοι πλέον αντιμετωπίζονται από τους «ειδικούς» που διαμεσολαβούν το «μήνυμα» σαν φυσικά φαινόμενα.
Ο πνευματικός και ψυχικός θάνατος είναι παρών καθημερινά και θα είναι όσο τα κέρδη και ο πλούτος συσσωρεύονται σε λίγα χέρια και όσο η εξαθλίωση , ο φόβος και η ανασφάλεια που καλλιεργούνται για τους πολλούς δεν βρίσκουν εμπόδιο.
. Αυτό είναι το μυστικό του ηρωισμού: να μην επιτρέπεις στον φόβο να συνοδεύει τη ζωή σου έχει πει κάποιος «σοφός.»

Πανεπιστήμιο της αλληλεγγύης και όχι του ρατσισμού

του
Παναγιώτη Σωτήρη (αναδημοσίευση από alfavita.gr)

Ένας από τους δρόμους της Πράγας ονομάζεται οδός 17 Νοέμβρη. Δεν παραπέμπει στη δική μας εξέγερση του Πολυτεχνείου, αλλά στην εισβολή των ναζιστικών δυνάμεων στο Πανεπιστήμιο της Πράγας στις 17/11/1939, τη σύλληψη 1200 φοιτητών και την εκτέλεση 9 από αυτούς ως «πρωτεργατών». Για τους εκπροσώπους του φασισμού και της κρατικής τρομοκρατίας το Πανεπιστήμιο ήταν πάντοτε ένας εχθρός.

Γιατί δεν μπορούν να ξεχάσουν ότι σε όλη την ιστορία του το Πανεπιστήμιο δεν έπαψε να «πολιτεύεται». Ποτέ τα Πανεπιστήμια δεν ήταν χώροι μόνο διδασκαλίας και έρευνας. Υπήρξαν πάντοτε χώροι πολιτικής διαμαρτυρίας, ριζοσπαστικής αναζήτησης, αμφισβήτησης της κυρίαρχης τάξης πραγμάτων. Λειτούργησαν ως σημεία αναφοράς για τους οραματισμούς ολόκληρων κοινωνιών.

Γι’ αυτό και είναι επικίνδυνη και εντελώς αντίθετη στην ιστορία του Πανεπιστημίου και των αγώνων του, η στάση που επέλεξαν η Κοσμητεία της Νομικής Σχολής Αθηνών, η Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Αθηνών, η ηγεσία της ΠΟΣΔΕΠ απέναντι στην απεργία πείνας 300 μεταναστών στη Νομική Αθηνών. Αφήνω κατά μέρος τις δηλώσεις της Υπουργού Παιδείας, περί «τήρησης του νόμου», γιατί δεν θα περιμέναμε κάτι καλύτερο από την εκπρόσωπο μιας κυβέρνησης που έχει κάνει αλλεπάλληλα κοινοβουλευτικά πραξικοπήματα, στέλνει τα ΜΑΤ ενάντια στους διαδηλωτές και σχεδιάζει «τείχος του αίσχους» στον Έβρο.

Αυτό που προβληματίζει είναι πρώτα από όλα η υποτίμηση των τεράστιων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, οι οποίοι στερούνται στοιχειωδών δυνατοτήτων νομιμοποίησης. Η πανεπιστημιακή κοινότητα δεν έχει το δικαίωμα να λέει «δεν με νοιάζει», όταν στην Ελλάδα έχει σχεδόν καταργηθεί το δικαίωμα του πολιτικού ασύλου και όταν η απουσία νομιμοποίησης των μεταναστών συντηρεί ένα καθεστώς υπερεκμετάλλευσης και εργοδοτικής ασυδοσίας.

Επιπλέουν, τέτοιες φωνές αναπαράγουν μια βαθιά ρατσιστική τοποθέτηση που λέει ότι μαθήματα πανεπιστημιακά και παρουσία μεταναστών – σε χώρους που δεν χρησιμοποιούνται για μαθήματα – δεν μπορούν να συνυπάρχουν. Αυτό παραπέμπει στο ρατσιστικό στερεότυπο ότι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες αποτελούν εστία μόλυνσης, το ίδιο στερεότυπο που χρησιμοποιούν και οι νεοναζιστικές ομάδες σε γειτονιές της Αθήνας για να απαιτήσουν τη βίαιη εκδίωξη των μεταναστών και των προσφύγων.

Βαθιά αντιδραστική είναι και η αντίληψη ότι στο Πανεπιστήμιο δεν έχει θέση η αλληλεγγύη σε κινήματα που προέρχονται έξω από τα ακαδημαϊκά όρια. Σύμφωνα με αυτή τη λογική στην Κατοχή δεν θα έπρεπε το ΕΜΠ και οι άλλες Σχολές να είναι ορμητήρια του αντιφασιστικού αγώνα και της δράσης του ΕΑΜ νέων και της ΕΠΟΝ. Δεν θα έπρεπε να είναι οι Σχολές τα κέντρα του αντιδικτατορικού αγώνα, ούτε να γίνονταν η κατάληψη της Νομικής και του ΕΜΠ το 1973. Δεν θα έπρεπε στη Μεταπολίτευση οι πανεπιστημιακοί χώροι να στεγάζουν απεργούς και απολυμένους εργάτες. Δεν θα έπρεπε σήμερα να διοργανώνονται εκδηλώσεις, συζητήσεις και συναυλίες.

Η ιστορία του Πανεπιστημίου είναι ιστορία αγώνα, ανυπακοής, αξιοπρέπειας και τέτοια οφείλει να παραμείνει. Τα Πανεπιστήμια δεν πρέπει να γίνουν χώροι αποστειρωμένοι από κάθε συλλογική συζήτηση, αναζήτηση και διεκδίκηση.

300 άνθρωποι διαλέγουν την πιο ακραία μορφή κινητοποίησης, την απεργία πείνας, για να διεκδικήσουν αυτονόητα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα. «Μπαίνουμε μπροστά με τη ζωή μας για να σταματήσουμε τώρα την αδικία σε βάρος μας», γράφουν στην ανακοίνωσή τους. Το Πανεπιστήμιο μόνο προσφέροντάς τους την πλήρη και αδιαπραγμάτευτη αλληλεγγύη του δικαιώνει το ρόλο και την αποστολή του.

Η νεολαία δεν μπορεί να ρίξει την κυβέρνηση μόνη

Αναδημοσίευση από το Αριστερό Βήμα

Του Owen Jones (από το site UCL Occupation 3/1/2011)

Στο πλαίσιο του μεγάλου φοιτητικού και μαθητικού κινήματος που αναπτύσσεται στη Βρετανία κατά της αποδιοργάνωσης της δημόσιας εκπαίδευσης εν γένει και του αποκλεισμού μεγάλων τμημάτων νέων των εργαζόμενων τάξεων από την ανώτατη εκπαίδευση μέσω του τριπλασιασμού των διδάκτρων, και του χάσματος ανάμεσα στην επίσημη ηγεσία του φοιτητικού χώρου και στο κίνημα που φαίνεται να διευρύνεται, διεξάγεται έντονη συζήτηση πάνω στο θέμα της κοινωνικής πρωτοπορίας, της πολιτικής εξουσίας, στη σχέση κινήματος-πολιτικών οργανώσεων, βάσης-ηγεσίας, στόχων και στρατηγικής κ.λπ. τα οποία αναδύθηκαν έντονα στη Βρετανία όπου η θέση της Αριστεράς είναι εξαιρετικά αδύναμη, αλλά εν πολλοίς απασχολούν τα κινήματα απανταχού στον κόσμο. Το άρθρο που δημοσιεύουμε είναι το πρώτο μιας σειράς που σκοπό έχει αφ΄ ενός την ενημέρωση αφ΄ ετέρου την πρόσκληση σε διάλογο.


Η σύγχρονη Αριστερά διαθέτει ελάχιστα τόσο πολύτιμα εικονικά γεγονότα όσο η γαλλική εξέγερση του Μάη του 1968. 10 εκατομμύρια εργάτες να καταλαμβάνουν εργοστάσια ή να απεργούν, και τη μεγαλύτερη γενική απεργία στην ιστορία της Ευρώπης. Χιλιάδες ριζοσπάστες φοιτητές να ζητούν την ανατροπή του γαλλικού καπιταλισμού. Καθώς τα οδοφράγματα ορθώνονταν σε όλη τη χώρα, ο πρόεδρος Σαρλ ντε Γκολ πέταξε στη Γερμανία για να συσκεφθεί με τους συμβούλους του. Οι κυβερνήτες της Ευρώπης παρατηρούσαν πανικόβλητοι.

Όμως, αυτά που οι Γάλλοι αποκαλούν les evenements de mai 1968 δεν μπορούν να αποτελούν την έμπνευση για το σημερινό κίνημα κατά του Συνασπισμού Συντηρητικών-Φιλελευθέρων. Αποτελούν όμως μια προειδοποίηση της Ιστορίας. Από τη σκοπιά της ριζοσπαστικής Αριστεράς, η εξέγερση ήταν μια καταστροφική αποτυχία. Ο Ντε Γκολ διέλυσε το Κοινοβούλιο και η Δεξιά πέτυχε μια σαρωτική εκλογική νίκη. Το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΓΚΚ) έχασε τις μισές έδρες του. Οι εργάτες κέρδισαν αυξημένο κατώτατο μισθό, αλλά η γκολική τάξη πραγμάτων δεν αποδιοργανώθηκε.

Ο Μάης του 1968 είναι ένα παράδειγμα του τι συμβαίνει όταν ένα μαζικό κίνημα εμφανίζεται αυθόρμητα , αλλά δεν έχει πολιτική ηγεσία. Το ΓΚΚ αρνήθηκε να δώσει στην εξέγερση πολιτική κατεύθυνση και δαπάνησε το μισό από το χρόνο του καθυβρίζοντας τους ριζοσπάστες φοιτητές. Εν απουσία ηγεσίας, το πάθος και η οργή έμειναν χωρίς κατεύθυνση και ξεφούσκωσαν. Το θερμό φθινόπωρο της Ιταλίας στα 1969-1970 –όταν εκατομμύρια εργάτες κατέβηκαν σε απεργία—ξεθύμανε για παρόμοιους λόγους.

Ύστερα από το απρόσμενο ξέσπασμα της φοιτητικής και μαθητικής εξέγερσης στη Βρετανία του Κάμερον, αναπόφευκτα έγιναν συγκρίσεις με τη δεκαετία του 1960. Το μαχητικό πνεύμα, που είχε εμφανώς εξαλειφθεί με την επίθεση του θατσερισμού τη δεκαετία του 1980, φαίνεται πως έχει αναβιώσει. Είχα το προνόμιο να συμμετάσχω στην κατάληψη του πανεπιστημίου μου, του University College of London, και να γίνω μάρτυρας οικείων καταστάσεων για έναν παλαίμαχο των ριζοσπαστικών κινημάτων της δεκαετίας του 1960. Αλλά δεν μπορώ παρά να εκφράσω την ανησυχία μου για την επαναφορά άλλων ιδεών εκείνης της δεκαετίας: κυρίως της ιδέας ότι δεν χρειάζονται ηγέτες, ότι μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο χωρίς να πάρεις την εξουσία και ότι οι φοιτητές ή η “νεολαία” γενικότερα θα αποτελέσει την ηγεσία της “επανάστασης”.

Η [αρθρογράφος] Λόρι Πένι έχει αναδειχθεί ως η πιο εύγλωττη φωνή του αναδυόμενου νεολαιίστικου κινήματος: τα ρεπορτάζ της για τα απογοητευμένα παιδιά που ξυλοκοπούνται από τις δυνάμεις του κράτους έχουν μεταφέρει την κτηνώδη πραγματικότητα σε ένα σοκαρισμένο ευρύτερο ακροατήριο. Και στα κείμενά της υπάρχουν ισχυροί αντίλαλοι των αντιλήψεων που είχαν κυριαρχήσει κατά τη δεκαετία του 1960. “Οι νέοι της Βρετανίας δεν χρειάζονται ηγέτες και το νέο κύμα ακτιβιστών δεν ενδιαφέρεται για την ιδεολογική γραφειοκρατία της παλιάς Αριστεράς”, γράφει. Τα πολιτικά κόμματα έχουν προδώσει τους νέους και δεν αποτελούν πλέον μέσα πολιτικής αλλαγής. Μια “οργανική δικτύωση” απέρριψε τις “παλιές υποταγμένες δομές της εργατικής συνδικαλιστικής δράσης” όπως και τις σέχτες του τύπου Η Ζωή του Μπράιαν*”, και οι ιδεολογικές διαφορές μπήκαν στην άκρη προς όφελος της πρωτογενούς/αυθόρμητης δράσης.



Κάποιος από τους φίλους της Λόρι στο Tweeter ανέφερε συνοπτικά την διαδεδομένη αυτή άποψη, σε μια από τις συνεδριάσεις του νέου φοιτητικού κινήματος: “Προφανώς, τα συνδικάτα δεν πρόκειται να ηγηθούν αυτής της επανάστασης – οι νέοι θα πάρουν τα ηνία. Πρέπει όμως να ηγηθούν μιας γενικής απεργίας”.


Αυτές οι ιδέες ήταν δημοφιλείς στα φοιτητικά κινήματα της Δύσης κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1970. Περισσότερο θα έλεγε κανείς στις ΗΠΑ παρά αλλού. Γκουρού της Νέας Αριστεράς εκεί ήταν ο κοινωνιολόγος Σ. Ράιτ Μιλς, ο οποίος αποκήρυττε την “εργασιακή μεταφυσική” των μαρξιστών. Οι οπαδοί του απέρριπταν την αντίληψη της “παλιάς Αριστεράς” ότι η εργατική τάξη θα ήταν ο πρωταγωνιστικός παράγοντας της αλλαγής: στη θέση της τοποθετούσαν τους φοιτητές, τους νέους γενικότερα ή τις καταπιεσμένες μειονότητες όπως οι Αφρο-αμερικανοί. Τα συνδικάτα είχαν ξεγραφτεί ως συντηρητικά και τμήμα του κατεστημένου.

Σε αντίθεση με τα μεταγενέστερα στάδια της αμερικανικής Νέας Αριστεράς, η Λόρι Πένι δεν ξεγράφει τα συνδικάτα. Η υποστήριξή τους ήταν εμφανώς ευπρόσδεκτη, αλλά οφείλουν τα τηρούν αποστάσεις και να μην επιδιώκουν να αναλάβουν την ηγεσία ενός κινήματος που δεν είναι δικό τους. “Όταν ο ηγέτης του συνδικάτου Unite, Λεν ΜακΛάσκι, έγραψε ... ενθαρρύνοντας τα μέλη του συνδικάτου να υποστηρίξουν το ΄μεγαλειώδες φοιτητικό κίνημα΄ χτύπησε ακριβώς τη σωστή χορδή – σεβασμός στην ενεργητικότητα αυτών των νέων δικτύων αντίστασης, χωρίς την επιδίωξη να τα ποδηγετήσουμε”.


Συμμερίζομαι τον ενθουσιασμό για το νέο κίνημα και θαυμάζω τα ρεπορτάζ της Λ. Πένι. Όμως, διαφωνώ μαζί της όσον αφορά το πού κατευθυνόμαστε. Αν θέλουμε να επιτύχει , οι φοιτητές, ή ακόμη η ευρύτερη κατηγορία των “νέων”, δεν θα ηγηθούν –ούτε πρέπει-- αυτού του κινήματος. Είμαστε το πρώτο κύμα και ελπίζω να ακολουθήσουν άλλοι. Η σκυτάλη πρέπει να περάσει στους εργαζόμενους που θα είναι πιθανώς οι επόμενοι οι οποίοι θα αντισταθούν στις κυβερνητικές περικοπές. Είναι οι εργαζόμενοι –οργανωμένοι ως δύναμη μέσα από τα συνδικάτα-- και όχι οι φοιτητές που πρέπει να ηγηθούν του αγώνα εναντίον του κυβερνητικού συνασπισμού.

Υπάρχουν λόγοι που οι φοιτητές κινήθηκαν πρώτοι εναντίον της κυβέρνησης. Και είναι προφανείς: ένα από τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού τους υποσχέθηκε κατάργηση των διδάκτρων , αλλά αντί για κατάργηση το κόστος της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης τριπλασιάστηκε. Αυτό είναι τόσο προδοτικό και τόσο κραυγαλέα αντιδημοκρατικό που ο ξεσηκωμός τους ήταν κάτι παραπάνω από δικαιολογημένος. Αλλά και ιστορικά, οι φοιτητές είναι οι πρώτοι που κινητοποιούνται επειδή –πράγματι-- έχουν περισσότερο χρόνο στη διάθεσή τους από ό,τι οι εργαζόμενοι, δεν εξαρτάται η επιβίωσή τους από μια θέση εργασίας και δεν έχουν ευθύνες συντήρησης οικογένειας. Ριψοκινδυνεύουν λιγότερα, συνεπώς και οι συνέπειες είναι μικρότερες όταν σηκώνουν το γάντι και αντεπιτίθενται.

Ωστόσο, οι συνθήκες που οδηγούν τους φοιτητές να ξεσηκωθούν πρώτοι δεν τους τοποθετούν στην ηγεσία ενός νικηφόρου κινήματος. Οι φοιτητές είναι μια μεταβατική ομάδα: οι περισσότεροι μένουν στην ανώτατη εκπαίδευση τρία χρόνια. Πρέπει ακόμη να περάσουν από πολλές καταστάσεις πάλης που καθορίζουν τα βιώματα των ανθρώπων της εργατικής τάξης, όπως ο χαμηλός μισθός, η έλλειψη οικονομικά ανεκτής στέγης ή η ανεργία. Όπως παντού στον δυτικό κόσμο, η ανώτατη εκπαίδευση έχει αυξηθεί αλματωδώς τα περασμένα τριάντα χρόνια και οι φοιτητές του πανεπιστημίου αντιπροσωπεύουν ευρύτερα το γενικό κοινό από ό,τι στην εποχή του τελευταίου κύματος φοιτητικής πρωτοπορίας. Αλλά ακόμη υπάρχουν δυσανάλογα περισσότεροι προερχόμενοι από τα μεσαία στρώματα και δεν είναι σε θέση να εκφράσουν τις ανησυχίες των εργαζομένων ως συνόλου. Ως οργανωμένη ομάδα δεν απειλούν το σύστημα με τον ίδιο τρόπο που το απειλούν εκατομμύρια οργανωμένοι εργάτες.

Θα μπορούσαμε να διευρύνουμε το θέμα για να συμπεριλάβουμε τους νέους γενικότερα. Τα άρθρα της Λ. Πένι έχουν συλλάβει το πιο συναρπαστικό στοιχείο του νέου κινήματος: τη συμμετοχή χιλιάδων μαθητών των δύο τελευταίων τάξεων του λυκείου, προερχόμενων από την εργατική τάξη, που έδωσαν τον τόνο στις διαδηλώσεις από τον Νοέμβριο. Αυτοί αντιπροσωπεύουν μια ολόκληρη νέα γενιά που ριζοσπαστικοποιείται για πρώτη φορά. Αλλά αμφιβάλλω ότι θα υποστήριζε κανείς πως οι 17ρηδες θα μπορούσαν να ηγηθούν ενός κινήματος ανατροπής της κυβέρνησης. Όπως και να ΄χει, είναι δύσκολο να μιλούμε για τους “νέους” ως σύνολο: είναι τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους όσο και ο υπόλοιπος πληθυσμός και περιλαμβάνουν τα φτωχά παιδιά των κέντρων των πόλεων όσο και τους αποφοίτους του Ίτον.


Η κραυγή κατά των ηγεσιών αντηχεί σε όλο το νέο κίνημα. Γίνεται λόγος για “αυτόνομη δράση”: μπορούμε όλοι, ατομικά, να πάρουμε πρωτοβουλία και να πλήξουμε το σύστημα. Η αδέξια (ή “ασπόνδυλη” , όπως ο ίδιος το έθεσε) ηγεσία της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης υπό τον Άαρον Πόρτερ τροφοδότησε την ιδέα ότι αυτό έπρεπε να είναι ένα κίνημα χωρίς ηγέτες. Όμως, η κριτική στην ανεπαρκή ηγεσία δεν πρέπει να σημαίνει κριτική στην ηγεσία γενικώς. Αντιθέτως, θα έπρεπε να καλεί για μια ηγεσία που να λογοδοτεί πραγματικά στο κίνημα.
Δεν πιστεύω ότι είναι δυνατόν να αλλάξεις τον κόσμο χωρίς να πάρεις την εξουσία. Εναντιωνόμαστε σε μια κυβέρνηση που κυριαρχεί επειδή έχει την πολιτική εξουσία. Για να τη νικήσουμε, πρέπει να αντικατασταθεί με κάτι άλλο. Γενικότερα, το αναδυόμενο κίνημα μάχεται μια νεοφιλελεύθερη μορφή του καπιταλισμού που τα 30 τελευταία χρόνια έχει εδραιωθεί σε όλη την υφήλιο. Η ιδέα πως ένας τόσο ισχυρός και οργανωμένος εχθρός μπορεί να πολεμηθεί από ένα εντελώς ανόμοιο κίνημα που περιέχει διαφορετικές, συγκρουόμενες ιδέες και στρατηγικές μου φαίνεται άτοπη. Η χαοτική διαφωνία μπορεί να γίνει αντικείμενο χειραγώγησης σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Χωρίς στόχους και πολιτική κατεύθυνση, τα κινήματα ξεθυμαίνουν. Μην πάτε τόσο πίσω όσο στη Γαλλία του 1968. Ορισμένοι πρέπει να θυμηθούν το κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης που άνθησε για σύντομο χρονικό διάστημα στη δεκαετία του 1990 και στις αρχές αυτής του 2000. Πού είναι τώρα; Εξαφανίστηκε σε μεγάλο βαθμό γιατί δεν είχε σαφείς σκοπούς και στόχο. Χωρίς κάποια εμφανή εναλλακτική λύση, οι ακτιβιστές τελικά θα χάσουν το ηθικό τους.

Στην πραγματικότητα, η έλλειψη συνεκτικής εναλλακτικής λύσης δεν θα κερδίσει ποτέ τη μαζική υποστήριξη: απλώς ενισχύει την ιδεολογία της κυρίαρχης τάξης ότι “Δεν Υπάρχει Άλλη Λύση”. Μπορεί να είναι συναρπαστικό το να συμμετέχεις σε ένα άμορφο κίνημα που φουσκώνει τα πανιά του με πολλές ριζοσπαστικές ιδέες, αλλά αυτό δεν προσφέρει συγκεκριμένη εναλλακτική λύση στα πράγματα. Ο αγώνας καταστροφής κάποιου πράγματος χωρίς να έχεις κάτι που θα το αντικαταστήσει είναι μηδενισμός. Εάν δεν έχουμε συνολική απάντηση στα βασικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία –είτε αυτά είναι η έλλειψη φθηνής στέγης είτε μια εναλλακτική πρόταση για τις περικοπές-- δεν θα αλλάξουμε τίποτε.

Όπως και να έχουν τα πράγματα, στην πράξη θα εμφανιστούν ηγέτες. Ορισμένοι έχουν περισσότερο χρόνο από ό,τι άλλοι. Μπορεί να υπάρξουν λοιπόν κάποιοι που έχουν περισσότερο χρόνο, που είναι πιο ευφραδείς, που έχουν καλύτερες διασυνδέσεις κ.ο.κ. Αλλά αυτοί οι ντε φάκτο ηγέτες δεν θα δίνουν λογαριασμό σε κανέναν. Σε μικρό διάστημα θα εμφανιστεί μια αριστοκρατία εξαιρετικά αφοσιωμένων ακτιβιστών (ή, ας το αντιμετωπίσουμε, ήδη εμφανίζεται). Χρειαζόμαστε μια δημοκρατικά εκλεγμένη ηγεσία που να είναι υπόλογη σε εκείνους που αντιπροσωπεύει – αποφεύγοντας έτσι το αδιέξοδο των καριεριστών, των ανίκανων και γενικά των μεγαλομανών.


Το ότι κάποιες από αυτές τις ιδέες κυριάρχησαν στα πρώιμα στάδια του κινήματος κατά του κυβερνητικού συνασπισμού δεν πρέπει να μας εκπλήττει. Η Αριστερά παραμένει ανύπαρκτη ως πολιτική δύναμη στη Βρετανία, τη συνέτριψε η Νέα Δεξιά της δεκαετίας του 1980 και η νεοφιλελεύθερη θριαμβολογία που ακολούθησε μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού. Η γενιά μας μεγάλωσε χωρίς την Αριστερά. Δεν υπήρχε για να αναλάβει την ηγεσία ή να δώσει προσανατολισμό σε ένα νέο κίνημα. Ο πετυχημένος πόλεμος της Θάτσερ εναντίον των συνδικάτων τα κατέστησε μια πλήρως ξένη ιδέα για τους περισσότερους της γενιάς μου.


Νομίζω όμως ότι διαπιστώνουμε επίσης το “νεοφιλελευθερισμό” της διαφωνίας. Η “λατρεία της νεολαίας” είναι ένα από τα κύρια στηρίγματα του μοντέρνου καταναλωτικού καπιταλισμού. Η ιδέα της “αυτόνομης δράσης” απευθύνεται στον αχαλίνωτο ατομικισμό που έχει εξαπολύσει ο νεοφιλελευθερισμός στην όλο και πιο εξατομικευμένη κοινωνία μας. Γίνεται λόγος ακόμη και για “αντιφρονούντες επιχειρηματίες”.


Πιστεύω ότι η πραγματικότητα του επόμενου έτους θα τροφοδοτήσει περαιτέρω αυτή τη συζήτηση. Η πιο σημαντική συμβολή του φοιτητικού ξεσηκωμού ήταν πως έδειξε ότι είναι δυνατόν να αντεπιτεθούμε. Όταν οι εργαζόμενοι βρίσκονται αντιμέτωποι με την απώλεια θέσεων εργασίας, επιδομάτων ή κοινωνικών υπηρεσιών, μπορούν να αναρωτηθούν: “Αφού το έκαναν οι φοιτητές γιατί δεν μπορούμε να το κάνουμε κι εμείς;” Τα συνδικάτα χτυπήθηκαν αγρίως τα τελευταία τριάντα χρόνια , αλλά έχοντας 7 εκατομμύρια μέλη παραμένουν το μακράν μεγαλύτερο κίνημα της κοινωνίας. Τους ερχόμενους μήνες, υπάρχει η δυνατότητα να κινητοποιηθούν εκατομμύρια εργαζόμενοι εναντίον της κυβέρνησης. Μόνο αυτή η δραστηριότητα μπορεί να γονατίσει τις κυρίαρχες πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις.


Όταν υπάρξει ένα μαζικό κίνημα που αντιπροσωπεύει περισσότερους από τους μαθητές και τους φοιτητές , το ζήτημα της πολιτικής ηγεσίας θα γίνει πιεστικότερο από ποτέ. Θα μπορούσα να επιχειρηματολογήσω υπέρ ενός κινήματος των συνδικάτων και των εργαζόμενων –με τη νεολαία να παίζει κύριο ρόλο στη δράση-- που θα συμπαρασύρει το Εργατικό Κόμμα ώστε να γίνει μια αυθεντική εναλλακτική στην κυβέρνηση. Άλλοι θα υποστηρίξουν ένα διαφορετικό είδος πολιτικής ηγεσίας. Αλλά ας προχωρήσουμε πέρα από τις εκκλήσεις να αναλάβει αυτή την ευθύνη η νεολαία χωρίς πολιτική ηγεσία. Αυτό δεν είχε αποτελέσματα στη δεκαετία του 1960. Και ασφαλώς δεν θα έχει σήμερα.

*Αναφορά στην ομώνυμη ταινία των Μόντι Πάιθονς που ειρωνεύεται τις διάφορες αριστερές μικροομάδες της δεκαετίας του 1970 οι οποίες δεν αντιπροσωπεύουν τίποτε και απλώς διαπληκτίζονται μεταξύ τους. (Σ.τ.Μ.)

(Μετάφραση Αριάδνη Αλαβάνου)

Ο νέος πολιτικός και καλλιτεχνικός ακτιβισμός

Συνέντευξη της Ελένης Τζιρτζιλάκη στην Ειρήνη Κοντογεωργίου

Αναδημοσίευση από το Αριστερό Βήμα

Ο αστικός χώρος την εποχή της παγκοσμιοποίησης όλο και περισσότερο εμπορευματικοποιείται, ομογενοποιείται, χάνει τον όποιο δημόσιο χαρακτήρα του σαρώνοντας διαφορές και δημιουργώντας εκ-τοπισμένους και νομάδες. Η διεκδίκησή του αποτελεί βάση για την αμφισβήτηση της ηγεμονίας του κεφαλαίου. Σε συνέχεια των καλλιτεχνικών κινημάτων του ’68 αλλά και των καταλήψεων στα ευρωπαϊκά μητροπολιτικά κέντρα του ’70, σύγχρονοι καλλιτέχνες, κυρίως αρχιτέκτονες και εικαστικοί, προσπάθησαν να απαντήσουν στις προκλήσεις αυτές με έρευνα και δράση. Ενδεικτικά: εργαστήριο Stalker στη Ρώμη, ο αρχιτέκτονας Goto Mata Clark, οι καλλιτέχνες Joseph Boys και Robert Smithson. Με καθυστέρηση αλλά και με ορμή ανάλογες δράσεις κάνουν τα τελευταία χρόνια την εμφάνισή τους στην Αθήνα. Συλλογικότητες καλλιτεχνών, έξω από το «χρηματιστήριο της τέχνης», λειτουργούν στο μεταίχμιο πολιτικού ακτιβισμού και τέχνης, μελετούν, προβαίνουν σε αντισυμβατικές καλλιτεχνικές δράσεις, διεκδικώντας την επανάκτηση του δημόσιου χώρου στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο γίγνεσθαι. Το Αριστερό Βήμα, μέσα από μια σειρά συνεντεύξεων θα προσπαθήσει να «συστήσει» στους αναγνώστες του ομάδες και καλλιτέχνες που δρουν σε αυτή την κατεύθυνση. Η πρώτη συνέντευξη έγινε με την αρχιτέκτονα, καλλιτέχνη και συγγραφέα Ελένη Τζιρτζιλάκη. Ελπίζουμε να δημιουργήσει ενδιαφέροντα διάλογο.

- Η ιστορική συγκυρία βρίσκει στη χώρα μας τον πολιτικό ακτιβισμό να συναντά καλλιτέχνες ακτιβιστές, τουλάχιστον σε επίπεδο κεντρικών ζητημάτων όπως η διεκδίκηση του δημόσιου χώρου, οι μετανάστες κ.ά. Μιας και δραστηριοποιείστε σε αυτό το πλαίσιο μπορείτε να μας τις παρουσιάσετε συνοπτικά;
Κατ’αρχήν να διευκρινίσουμε ότι αυτές οι προσπάθειες είναι συλλογικές. Η ομάδα «Αστικό Κενό» στην οποία συμμετέχω ξεκίνησε το 1998 τη δραστηριότητά της με στόχο τη διεκδίκηση του δημόσιου χώρου και των αστικών κενών, ξεφεύγοντας από την αντίληψη που επικρατεί στην Ελλάδα ότι η αρχιτεκτονική είναι το να κάθεσαι μόνος στο γραφείο και να σχεδιάζεις κτίρια. Βγήκαμε στο δρόμο, κάναμε έρευνα, καλέσαμε τους κατοίκους σε συμμετοχή. Αργότερα με το δίκτυο «Νομαδική Αρχιτεκτονική» λειτουργήσαμε κατά τον ίδιο τρόπο, συλλογικά, διότι πιστεύουμε ότι όλα αυτά τα ζητήματα του δημόσιου χώρου, του συμμετοχικού σχεδιασμού, της κοινωνικής κατοικίας, της δημιουργίας νέων κοινοτήτων, το ξεπέρασμα του εθνικού και η διεθνική οπτική, είναι ζητήματα που δεν μπορεί κανείς ούτε να τα διεκδικήσει ούτε να τα λύσει μόνος του. Γενικά κινούμαστε στο μεταίχμιο των πραγμάτων: εκεί που συναντιέται ο πολιτικός ακτιβισμός με την αρχιτεκτονική και την τέχνη.

- Αυτή η ακτιβιστική έξοδος των καλλιτεχνών στην πολιτική, κοινωνική δράση, ποιες καταβολές και ποιες συγγένειες έχει; Πού τοποθετείται στην ιστορία της τέχνης;
Σε κινήματα όπως ο κονστρουκτιβισμός, ο ντανταισμός, στον Βeuys, στην περφόρμανς και στις site specific παρεμβάσεις. Στην Ευρώπη ήταν καθοριστικής σημασίας τα κινήματα του ’68, οι καταστασιακοί. Μετά ξεπήδησαν μέσα από την παγκοσμιοποίηση μορφές κοινοτικής, τοποειδούς, οικολογικής τέχνης και ο/ η καλλιτέχνης ως νομάδας. Για την αρχιτεκτονική είχαν μεγάλη σημασία οι εμπειρίες συμμετοχικού σχεδιασμού. Η σχέση της τέχνης με το πολιτικό, η σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στις καλλιτεχνικές πρακτικές και τη δημόσια σφαίρα, οι συνεργασίες με κοινωνικές η κοινοτικές ομάδες, η σημασία του ανταγωνισμού και της σύγκρουσης, οι δυνατότητες παρέμβασης σε μια ηγεμονική κουλτούρα. Από κει και πέρα εξελίσσεται.. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές δυσκολίες και ιδιομορφίες. Τώρα βέβαια έχουν δημιουργηθεί πολλές ομάδες Reconstruction community, ομάδα Φιλοπάππου, Κενό Δίκτυο, Erasers, Local Athens κ.α. Δεν τις ξέρω όλες. Μπορούμε επίσης να συμπεριλάβουμε τα παιδιά που κάνουν γκράφιτι, τα οποία προσφέρουν κάτι σημαντικό στο δημόσιο χώρο μεταφέροντας μηνύματα.

- Ποια φάση περνά αυτή τη στιγμή η Αθήνα ως πόλη; Θύλακες φτώχειας ξεφυτρώνουν και το real estate μετασχηματίζει και διεκδικεί αδίστακτα, με ποικίλους και βίαιους τρόπους το χώρο. Υποβαθμίζουν περιοχές χρησιμοποιώντας ακόμη και τη συγκέντρωση εξαρτημένων ανθρώπων.
Νομίζω ότι η Αθήνα είναι πλέον μία μητρόπολη. Η έννοια του «πλήθους» όπως την είχε ορίσει ο Πάολο Βίρνο και αργότερα ο Νέγκρι είναι καθαρή πια, ειδικά στο κέντρο της. Το «Πλήθος» αποτελείται από ανθρώπους που δεν αισθάνονται σπίτι τους όπου κι αν βρίσκονται, στην ουσία ξένοι οπουδήποτε. Το κέντρο της Αθήνας έχει αλλάξει πληθυσμιακά. Κατοικείται από μετανάστες, χωρίς χαρτιά, Έλληνες και ξένους, gay κοινότητες, καλλιτέχνες κ.ά. και δεν ανταποκρίνεται στα παλιά μοντέλα. Υπάρχει μία μεταβλητότητα στις μορφές ζωής. Πολλοί άνθρωποι στο κέντρο βρίσκονται, όπως το τοποθέτησε ο Αγκάμπεν, σε κατάσταση εξαίρεσης, χωρίς ταυτότητα, ζώντας μια «γυμνή» ζωή: πολλοί-ες είναι άνεργοι, άλλοι-ες δεν έχουν χαρτιά, κ.ά. Πρόκειται για μια κατάσταση μετα- καπιταλιστική, στην οποία τα δεδομένα έχουν αλλάξει πολύ και σε πολλά επίπεδα. Το προλεταριάτο δεν είναι πια αυτό που ήταν. Περιλαμβάνει πολλές διαφορετικές ομάδες, ακόμα και διανοούμενους. Χρειάζονται νέα εργαλεία για να αντιμετωπιστούν αυτά τα ζητήματα. Ο Νέγκρι αναφέρει ότι η μητρόπολη είναι για το πλήθος ότι ήταν για την εργατική τάξη το εργοστάσιο.

Σχέδιο «εξευγενισμού» έχει υπάρξει εδώ και αρκετά χρόνια χωρίς όμως τα χαρακτηριστικά που είχε στη Βόρεια Ευρώπη. Γι αυτό και στην Ελλάδα δυσκολεύονται να το ονομάσουν. Παρόλα αυτά σίγουρα υπάρχει και σίγουρα δεν είναι τυχαίο ότι το κέντρο της Αθήνας έφτασε σε αυτή την κατάσταση. Αυτή τη στιγμή πάρα πολλά ακίνητα στην πλατεία θεάτρου είναι κλειστά και φαίνεται να έχουν αγοραστεί. Όλοι ξέρουμε την υποβάθμιση που προηγήθηκε στη συγκεκριμένη περιοχή. Θα έλεγα ότι και όλο αυτό που συνέβη με τη διασκέδαση στο Γκάζι είναι ένα είδος «εξευγενισμού» αλλά με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Εκτοπίστηκαν όλοι οι Ρομά και οι Τουρκόφωνοι μουσουλμάνοι που κατοικούσαν στην περιοχή αυτή. Στου Ψυρρή οι κάτοικοι και οι βιοτέχνες αναγκάστηκαν να φύγουν προκειμένου να δημιουργηθούν τα κέντρα αναψυχής εκ των οποίων πάρα πολλά είχαν προβλήματα άδειας. Μεταξύ των πανεπιστημιακών που ασχολούνται με αυτά τα ζητήματα ελάχιστοι κατάλαβαν τι συνέβαινε και τι πρόκειται να συμβεί.

- Τι προτείνετε;
Να αντιληφθούν όλοι τι συμβαίνει και να δράσουμε άμεσα. Δυστυχώς όμως στον καλλιτεχνικό αλλά και στο χώρο της αρχιτεκτονικής έχουμε ζήσει ένα πολύ μεγάλο ψέμα: το life style, η άποψη ότι στόχος είναι να φτιάξεις το ωραιότερο κτίριο. Για παράδειγμα, στον διαγωνισμό που έγινε τώρα για την πλατεία Θεάτρου το πρώτο βραβείο δόθηκε σε ένα σχέδιο το οποίο, αν και δημιουργήθηκε από καλούς αρχιτέκτονες, είναι λίγο: δεν απαντά στα προβλήματα του κέντρου της Αθήνας. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στον καλλιτεχνικό χώρο με τις γκαλερί κλπ. Σήμερα ως καλλιτέχνες και ως αρχιτέκτονες και ειδικά όσοι δρούμε στη δημόσια σφαίρα μέσα από ομάδες, καλούμαστε να δώσουμε απαντήσεις και να κάνουμε πράγματα για αυτή την πόλη όπως είναι τώρα.

- Το πολιτικό στην αισθητική και η αισθητική στο πολιτικό.
Το πολιτικό αυτή τη στιγμή βγαίνει πρώτο. Δεν μπορούμε να έχουμε άλλες ψευδαισθήσεις. Λόγω των συνθηκών αναπτύσσονται συνεργασίες, γίνονται συζητήσεις. Για παράδειγμα φέτος θα ξεκινήσουν σε διάφορα σημεία της πόλης δημόσιες συζητήσεις που θα καταλήξουν σε κεντρική δράση, σε έκθεση στο Μπενάκη και σε οδηγό πόλης. Πρόκειται για συνεργασία με την ομάδα «against all odds project». Συμμετέχουν καλλιτέχνες κι αρχιτέκτονες. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιηθεί η εμπειρία σε αυτά τα ζητήματα σε άλλες πόλεις. Σίγουρα μετά το Δεκέμβρη του 2008 έχει κι εδώ αναπτυχθεί ένα σημαντικό κίνημα αλλά σε θέματα ακτιβισμού και χώρου δεν έχουμε μεγάλη εμπειρία και συνέχεια. Αν και έχουν υπάρξει σημαντικές ομάδες.


Από το project Μigratory Tree


- Ποιος είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη σε αυτό το πλαίσιο;
Να κάνει τα πράγματα φανερά. Να αποκαλύψει αυτό που συμβαίνει συνεργαζόμενος με τις πρωτοβουλίες κατοίκων που δημιουργούνται ή να δημιουργήσει νέες. Πρόσφατα η ομάδα μας έλαβε μέρος σε μια δράση που έγινε στη Ν. Υόρκη. «Μigratory homes» ονομάζεται. Πρόκειται για δύο συλλογικά projects που σχετίζονται με τις έννοιες home /land σε συνθήκες εκτοπισμού, προσωρινότητας και απεδαφοποίησης που δημιουργούνται πέρα από τα εθνικά σύνορα, στις διασπορικές κοινότητες και απαντούν στα ερωτήματα εάν μπορούν να χαθούν οι ταυτότητες και να δημιουργηθούν εφήμερες συλλογικές κοινότητες-κοινωνίες κατά τη διάρκεια της δημιουργίας ενός εφήμερου συλλογικού σπιτιού/land. Πως μπορούν οι χώροι αυτοί που δημιουργούνται να λειτουργήσουν ως μικρόκοσμοι για ένα νέο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Το πρώτο, το «Ανοιχτό Σπίτι» (Τζίλη Τραγανού, Λυδία Ματέους, Στ. Χανδέλης, Κ. Νασιώκα, Ε.Τζιρτζιλάκη) εξερευνά τη φαντασιακή διάσταση της κατοίκησης και εστιάζει στην εμπειρία των γυναικών. Διερευνά τις μυθογραφίες της καθημερινότητας στις παραπάνω συνθήκες. Κατά την διάρκεια του εργαστηρίου που πραγματοποιήθηκε στον ανοιχτό χώρο του Βυζαντινού Μουσείου (Ιούνιος 2008) στα πλαίσια του Ά-κτιστου στην Αθήνα δημιουργήθηκε μια κοινότητα-δίκτυο από γυναίκες διαφορετικής εθνικότητας, ηλικίας, επαγγέλματος που έχουν προσωπική εμπειρία αποεδαφοποίησης ή εκτοπισμού. Η κοινότητα-δίκτυο που δημιουργήθηκε πραγματοποίησε μια δράση συλλογικής κατοίκησης που περιελάμβανε μαγείρεμα με μπαχαρικά που οι γυναίκες είχαν φέρει μαζί τους, κατασκευή συλλογικού χάρτη με τις διαδρομές και τις ιστορίες τους, φαγητό και χορό. Συγχρόνως στον χώρο αυτό παρουσιάσθηκαν οι ιστορίες διαφορετικών γυναικών που ζουν στη Νέα Υόρκη, στο Βερολίνο και στην Αθήνα.

Το δεύτερο πρότζεκτ, «Migratory tree», πραγματοποιήθηκε στο Jardino Parajiso στο Lower East Side στις 22 Ιουνίου 2010 και συμμετείχαν οι κάτοικοι, κυρίως λατινοαμερικάνοι, που ζουν χρόνια σ αυτή τη γειτονιά, και δεν μιλούν σχεδόν καθόλου αγγλικά, καθώς και πολλοί καλλιτέχνες, ακτιβιστές, και η ομάδα που εμπνεύστηκε και οργάνωσε τη δράση. Περιελάμβανε υπό μορφή χορού τη φύτευση μιας ροδιάς, τις ιστορίες των δένδρων και των φυτών του κήπου Parajiso και τις διαδρομές που διέσχισαν για να φτάσουν εκεί, τις ιστορίες και τις διαδρομές των ανθρώπων, το πώς ο κήπος τους κάνει να αισθάνονται περισσότερο όπως λένε «στο σπίτι τους στον κόσμο». Συνεργάστηκαν μετανάστες με καλλιτέχνες ακτιβιστές. Με εντυπωσίασε η μαχητικότητα και η συνέπεια αυτών των καλλιτεχνών όλα αυτά τα χρόνια. Θα σκεφτεί ίσως κανείς «πόσο αποτελεσματικό μπορεί να είναι κάτι τέτοιο»; Έχει και συμβολική και πρακτική σημασία. Για παράδειγμα εκεί έχει δημιουργηθεί ένας χώρος στον οποίο η κοινότητα των μεταναστών μαζί με καλλιτέχνες ακτιβιστές καλλιεργεί τα κηπευτικά της εδώ και τριάντα χρόνια , συζητάνε τα προβλήματα της περιοχής, έχουν πετύχει το ενοίκιο να μην αυξάνεται για τους παλιούς ενοικιαστές και να μη μπορούν να τους κάνουν έξωση. Επίσης αυτός ο χώρος, σε μια τόσο σκληρή πόλη όσο η Ν.Υόρκη, έδινε ένα πολύ μαλακό συναίσθημα. Πιστεύω σε αυτές τις οάσεις μέσα στην πόλη.

- Πιστεύετε ότι τέτοιες δράσεις μπορούν να αναχαιτίσουν την επιθετική εισβολή του κεφαλαίου;
Όχι άμεσα. Μπορούν όμως να συγκεντρώσουν τους ανθρώπους και να διεκδικήσουν. Αυτό που πρέπει οπωσδήποτε να διεκδικήσουμε είναι η κοινωνική κατοικία, τη στιγμή μάλιστα που οι άνθρωποι εκτοπίζονται τόσο βίαια. Δεν εννοείται μητρόπολη χωρίς κοινωνική κατοικία. Νομίζω επίσης ότι θα έπρεπε να δημιουργηθούν καταφύγια: χώροι που θα μπορούν να κοιμούνται ή να τρώνε ή να συζητούν για την κατοικία, την υγεία, την εκπαίδευση των παιδιών, την κουλτούρα άνθρωποι που έχουν ανάγκη. Πράγματα απλά και καθημερινά τα οποία ωστόσο στις παρούσες συνθήκες έχουν μεγάλη σημασία. Οι αρχιτέκτονες και οι καλλιτέχνες θα μπορούσαμε να συμμετέχουμε στη δημιουργία αυτών των χώρων. Στο κέντρο της πόλης υπάρχουν πάρα πολλά κενά κτίρια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για αυτό το σκοπό. Είναι σημαντικό οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες να αλλάξουν νοοτροπία. Συμφωνώ με αυτό που είπε στην διάλεξή του εδώ στην Αθήνα ο Ζίζεκ: «Είμαστε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και οι διανοούμενοι πρέπει να βγάλουν τις παντόφλες». Δεν συμβαίνουν αυτά σε κάποιο άλλο μέρος του πλανήτη. Εδώ, στην Αθήνα γίνονται. Πήγα στη συζήτηση που έγινε στο Μουσείο Μπενάκη για την κρίση. Οι αρχιτέκτονες μίλησαν πολύ ωραία, θεωρητικά. Τι κάνουμε όμως; Μπορούμε να ψάχνουμε τα εύθραυστα σημεία στη μητροπολητική Αθήνα και να κάνουμε παρεμβάσεις. Η δύναμη του πλήθους είναι τεράστια και οι βιοεξουσίες εύθραυστες.

- Η Νομαδική Αρχιτεκτονική πρόσφατα εκπόνησε μια μελέτη για το ρόλο που μπορεί να παίξει η τέχνη στο κέντρο της Αθήνας.
Την ξεκινήσαμε πέρυσι. Την εκπονήσαμε εγώ, η διδάκτωρ αστικής γεωγραφίας Γεωργία Αλεξανδρή, ο καλλιτέχνης Στέφανος Χανδέλης και ο Πέτρος Πέτρου που ασχολήθηκε με το site. Περιλαμβάνει την περιοχή κάτω από την Ομόνοια, Μεταξουργείο, Ψυρρή, Γκάζι. Κάναμε κυρίως χαρτογραφήσεις, δουλέψαμε με καταστασιακή μεθοδολογία (derive), αλλά και μέσα από συνεντεύξεις με ανθρώπους της πόλης. Μιλήσαμε με ιδιοκτήτες γκαλερί αλλά και με το Εθνικό Θέατρο για να μάθουμε τι θέλουν να κάνουν σε σχέση με την περιοχή στην οποία βρίσκονται. Θέλαμε να ανιχνεύσουμε πώς σκέφτονται να αντιμετωπίσουν αυτό το επικίνδυνο «έξω». Το υλικό είναι αναρτημένο στο site μας. Το συμπέρασμα είναι ότι σε αυτές τις περιοχές υπήρχε μια εναλλακτική καλλιτεχνική κοινότητα. Αργότερα αυτή διαβρώθηκε ενώ άρχισαν να μεταφέρονται και πολλές γκαλερί από του Ψυρρή προς το Μεταξουργείο. Αυτές ωστόσο δεν απέκτησαν κάποια σχέση με το «έξω». Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις: π.χ. το Βιος και το θέατρο του Μαρμαρινού οι οποίοι δρουν πάνω στο ζήτημα της σχέσης του έξω με το μέσα. Το Εθνικό Θέατρο από τη στιγμή που ανακαινίστηκε αντιμετώπισε σαν ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα το έξω. Θα μπορούσε ωστόσο να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο για την περιοχή και ίσως να παίξει μελλοντικά.

Έχει σημασία η δυναμική της διάρρηξης των ορίων. Η τέχνη ως λανθάνουσα δραστηριότητα έχει αυτή τη δυναμική. Αν και η ίδια η τέχνη στην περιοχή εμφανίζεται αποκομμένη(γκαλερί), σύγχρονες καλλιτεχνικές πρακτικές μπορούν να αναπτυχθούν και να οδηγήσουν σε σύνθετες προτάσεις για την περιοχή, που εμπεριέχουν την κοινωνική οικολογία. και τη χωρική δικαιοσύνη, να φέρουν κοντά τις κοινότητες και να δημιουργήσουν νέες καθώς και να κάνουν ορατές και αναγνώσιμες τις κοινωνικές διεργασίες όλων των ειδών αποκαθιστώντας μια ισορροπία στο φορτισμένο από νοήματα χώρο. Η τέχνη μπορεί να θεωρηθεί ως ένας τρόπος για να αυξηθεί η ικανότητα για την αντίληψη και την αγάπη, ένας τρόπος για να εξελίσσεται η κοινωνία μέσα από την αίσθηση. Είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να έλθουν οι αλλαγές. Όσον αφορά το νέο αυτό αστικό τοπίο της Αθήνας αποτελεί την ύλη της αρχιτεκτονικής και της τέχνης.. Κι ας μοιάζει με κινούμενη άμμο καθώς εμπεριέχει πολλαπλά αλληλεπιδρώντα μορφώματα, πρωτόγνωρα, που η μελέτη επιδιώκει να τα κάνει όσο το δυνατόν φανερά.

– Ωστόσο η ιστορία δείχνει ότι κι αυτές οι ομάδες, παρά το ότι δεν συμμετέχουν στο λεγόμενο χρηματιστήριο της τέχνης, μπορεί να είναι αφομοιώσιμες. Θυμάμαι την παρέμβασή σας για το remap, όταν καταγγείλατε ότι η συγκεκριμένη καλλιτεχνική δράση που πλαισίωνε την 1η Μπιενάλε της Αθήνας, ήταν χρηματοδοτούμενη από επενδυτική εταιρεία, με στόχο να πεταχτούν από τους χώρους κατοικίας τους οι μετανάστες.
Πρόκειται για μια μεθοδολογία του κεφαλαίου που γίνεται εμφανής σε όλο τον κόσμο: χρησιμοποιεί πρακτικές των κινημάτων και των ακτιβιστικών καλλιτεχνικών δράσεων για να μπορέσει το ίδιο να διεκδικήσει. «Δημιουργική οικονομία». Αυτό είχε συμβεί και με το remap. Βέβαια τότε ήταν νωρίς και κανείς δεν μπορούσε να το υποψιαστεί. Η ομάδα μας όμως είχε δουλέψει χρόνια στο Γκάζι και στο Μεταξουργείο κι έτσι μάθαμε κάποιες κινήσεις. Επίσης μας κίνησε υποψίες ένα δελτίο που είχαν βγάλει. Αυτό πλέον, στην εποχή της βιοπολιτικής, γίνεται με μεγάλη σπουδή από το κεφάλαιο. Νομίζω όμως ότι φαίνεται αν κρύβεται ή όχι real estate πίσω από τις δράσεις: Άλλα κίνητρα έχει ο κήπος (το πάρκο) στα Εξάρχεια κι άλλο κάποιοι άλλοι στο Μεταξουργείο. Τα πράγματα δεν είναι αθώα. Το κεφάλαιο διαθέτει πάρα πολλά πλοκάμια και μεθόδους Αποκαλύπτονται ωστόσο και με την εξέλιξή τους. Δυστυχώς, μέσα στο ψέμα που ζήσαμε και ζούμε δεν λέγονται τα πράγματα με το όνομά τους. Έχει σημασία να λέμε και να διεκδικούμε πράγματα με το όνομά τους. Ζούμε σε καιρούς δύσκολους που μπορούμε όμως να τους κάνουμε ενδιαφέροντες.

- Τη δράση των «atenistas» πώς τη βλέπετε; Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι ενώ ομάδες σαν τη δική σας, με δράση, μελέτες και βάθος χρόνου δεν αναφέρονται καν στα ΜΜΕ, οι ατενίστας έχουν εκπληκτική προβολή. Λειτουργείτε στο ίδιο πλαίσιο;
Μπορεί ίσως κανείς να πει με μια πρώτη ματιά ότι κάνουν παρόμοια πράγματα. Ωστόσο ο τρόπος είναι πολύ διαφορετικός. Νομίζω ότι είναι απολιτίκ. Δεν βάζουν προβληματισμούς. Δεν υπάρχει βάση πίσω απ’ αυτό που κάνουν. Συγκεντρώνουν βέβαια πάρα πολύ κόσμο, ο οποίος πηγαίνει στα καλέσματα, διασκεδάζει, χωρίς όμως να κάνει κάτι ουσιαστικό. Οι δράσεις αυτές μετά ξεφουσκώνουν. Ή μπορεί να χρησιμοποιηθούν όπως οι κήποι στο Μεταξουργείο.
Το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο έχει αναπτύξει τη δημιουργική οικονομία, έκφανση της οποίας είναι και η υιοθέτηση ακτιβιστικών πρακτικών που λέγαμε πριν. Χρησιμοποιεί κάθε μέσον για να στηριχθεί. Νομίζω ωστόσο ότι αργοπεθαίνει.

- Αισιόδοξη σας βρίσκω.
Δεν ξέρουμε ούτε πόσα χρόνια θα πάρει ο θάνατός του, ούτε αν ο πλανήτης θα αντέξει, ούτε πόσα θύματα θα έχει… Σίγουρα πάντως χρειαζόμαστε νέα θεωρητικά εργαλεία. Φαίνεται αυτά που διαθέτει αυτή τη στιγμή η αριστερά να είναι παρωχημένα. Δυστυχώς. Επιπλέον προσπαθεί να μπει το ιδιωτικό κεφάλαιο στα πανεπιστήμια, να αποβάλλει τις ανθρωπιστικές σπουδές. Αλλάζουν όλα με ορμή. Πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση για να τα αντιμετωπίσουμε. Τα κινήματα σήμερα διαπερνούν έθνη, χώρες, ηπείρους.

- Η αρχιτεκτονική και οι καλλιτεχνικές σπουδές στην Ελλάδα εξοικειώνουν τους φοιτητές με τέτοιου είδους δράσεις;
Νομίζω όχι. Εγώ σπούδασα στην Ιταλία σε μια σχολή που εξαιτίας της εποχής (δεκαετία του ΄70) ήταν σε εγρήγορση και είχα την ευκαιρία να είμαι μέσα στα κινήματα. Στην Ελλάδα οι διδάσκοντες δεν έχουν καμία σχέση με τον ακτιβισμό εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Είναι μακριά από όλους αυτούς τους προβληματισμούς. Κι αυτό γιατί οι ίδιοι αυτοί χώροι λειτουργούν με τα ίδια συστήματα που λειτουργεί το κράτος. Όμως η επισφάλεια της διανοητικής εργατικής δύναμης είναι πια γεγονός και υπάρχει σε μεγάλο βαθμό έξω από τα πανεπιστήμια. Από τους φοιτητές των Αρχιτεκτονικών Σχολών και των Καλών Τεχνών προκύπτουν πράγματα γιατί βιώνουν την επισφάλεια, η διαδικασία της οποίας μοιάζει ασυγκράτητη.

- Θίξατε προηγουμένως το ρόλο του Δεκέμβρη του 2008 στην ανάπτυξη αυτών των δράσεων. Ήταν καθοριστική πιστεύετε η κατάληψη της Λυρικής;
Νομίζω ήταν ένα καταπληκτικό γεγονός. Ήταν μια πολύ ζωντανή κατάληψη. Ειδικά την τελευταία μέρα που ο χορός και οι δράσεις βγήκαν στο δρόμο. Γενικά από τον Δεκέμβρη του ’08 ξεκίνησαν πάρα πολλά πράγματα. Ήταν ένα κύμα που έχει συμπαρασύρει πολλά νέα άτομα. Επίσης βρίσκω πολύ σημαντικό κι αυτό που γίνεται στο πάρκο των Εξαρχείων, το οποίο ξεκίνησε λίγο καιρό μετά τη δολοφονία του Αλέξη. Επίσης το πάρκο Κύπρου & Πατησίων. Πάρα πολλοί άνθρωποι βρεθήκαμε εκεί για να σώσουμε τα δέντρα. Επίσης η βίλα Δρακόπουλου κ.ά. Αυτές είναι πολιτικές ακτιβιστικές πράξεις αλλά εμπεριέχουν το καλλιτεχνικό και το αρχιτεκτονικό διότι και πολλοί καλλιτέχνες συμμετέχουν και με το χώρο έχουν να κάνουν.

- Δεν συμφωνείτε με το κομμάτι της Αριστεράς που βρίσκει μηδενικό τον απολογισμό του Δεκέμβρη.
Δεν συμφωνώ. Ο Δεκέμβρης ήταν μια αστική εξέγερση που δημιούργησε και δημιουργεί καταστάσεις, που όμως έχουν να κάνουν με καινούργια πράγματα τα οποία ίσως κάποιο κομμάτι της αριστεράς δεν τα καταλαβαίνει. Διότι έχουν να κάνουν με το χώρο, με αιτήματα έξω από τα έθνη, αιτήματα που αφορούν διαφορετικές κοινότητες, που αφορούν νέους κοινωνικούς τρόπους ζωής.

- Τώρα έρχονται και οι ταχύρρυθμες «σωτήριες» μεγάλες επενδύσεις. Είχατε ασχοληθεί με το θέμα του Ελαιώνα.
Είχαμε συνεργαστεί με την επιτροπή κατοίκων για τη διάσωση του Ελαιώνα και είχαμε κάνει τη δράση Πομπή στα ίχνη κατοίκησης του Ελαιώνα υπερασπίζοντας το χώρο ως κοινό αγαθό. Τι να πω; Νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε προκειμένου να μη γίνουν αυτά. Είναι απαράδεκτα. Όπως τώρα και στο Ελληνικό γίνεται κάτι αντίστοιχο.


Stalker a fabbricaeuropa 2002, Stazione Leopolda - Firenze


- Επιμένετε στην επαφή με αντίστοιχες ομάδες του εξωτερικού. Ποια είναι έξω η σύνθεση των ομάδων;

Είναι σημαντική η δικτύωση διότι έξω διαθέτουν μεγάλη εμπειρία. Έχουμε μεταξύ άλλων συνεργαστεί με τις ομάδες Stalker(Osservatorio Nomade), Flux Factory, European Alternatives, CUP… Είναι ομάδες που έχουν αναπτύξει κι έναν σημαντικό θεωρητικό λόγο. Κυρίως αποτελούνται από αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες, ανθρωπολόγους, εικαστικούς, γεωγράφους.

– Πού πάσχουν οι αντίστοιχες ελληνικές;
Ένα πρόβλημα είναι ότι εύκολα διαλύονται. Είναι μεγάλες οι δυσκολίες για αυτούς που αφιερώνουν το χρόνο τους συνήθως χωρίς αμοιβή. Κυρίως όμως νομίζω είναι η κλειστή, συντηρητική νοοτροπία που καλλιεργεί η Καλών Τεχνών αλλά και η Aρχιτεκτονική: πρέπει μόνος του κανείς να κάνει πράγματα, να ψάχνει για γκαλερί, να δουλεύει σε μεγάλα γραφεία. Ποτέ δεν δόθηκε κάποια συλλογική κατεύθυνση. Το ψέμα του life style όμως φανερώθηκε. Γι’αυτό πιστεύω ότι ο Δεκέμβρης ήταν καταλυτικός: άνοιξε ως επείγοντα αυτά τα μητροπολιτικά ζητήματα μέσα από τα κινήματα πόλης. Οι καταστάσεις αυτές είναι πλέον αναγκαιότητα. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Μπορεί να ακούγομαι αισιόδοξη αλλά από την άλλη υπάρχει και το ζήτημα του διάχυτου φόβου και πώς τον αντιμετωπίζεις. Ο φόβος για το καινούργιο και το άγνωστο. Ο διάχυτος φόβος μέσα στην πόλη, στην οποία δεν περπατάς πλέον άνετα, δεν ξέρεις αν θα έχεις δουλειά αύριο.

- Ο φόβος θα καθηλώσει ή θα κινητοποιήσει νομίζετε;
Μάλλον θα κινητοποιήσει κάποιες μορφές δράσης. Δεν είναι ωστόσο προβλέψιμο το αποτέλεσμα. Εξαρτάται από όλους μας. Αν κινητοποιηθούμε, αν υπερασπιστούμε τα δημόσια κοινά αγαθά, αν δράσουμε τότε μπορεί να προκύψουν επιπλέον πράγματα και καταστάσεις στη πόλη μας. Η αγανάκτηση αποτελεί μια πρώτη ύλη.

Περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις του Δικτύου Νομαδική Αρχιτεκτονική:

http://nomadikiarxitektoniki.net/

Οι κάτοικοι της Κερατέας δεν υποχωρούν

Επικοινωνιακά τρικ του υπουργείου Εσωτερικών με την απόφαση του ΣτΕ, ενώ σχεδιάζεται και εργοστάσιο καύσης στη Φυλή.


Με επικοινωνιακά τρικ, το υπουργείο Εσωτερικών και τα πρόθυμα «μέσα» διοχετεύουν τις τελευταίες μέρες το μήνυμα ότι τάχα το έργο κρίθηκε νόμιμο από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).
Την Δευτέρα 10 Ιανουαρίου το ΣτΕ δεν ενέκρινε την αίτηση από την κοινότητα της Κερατέας, με την οποία ζητούσε να ακυρωθεί η, από 7.7.2009 υπουργική απόφαση, που έδινε παράταση μέχρι τις 30.10.2013 στους περιβαλλοντικούς όρους για την εγκατάσταση μονάδας διαχείρισης αποβλήτων.

Η ουσία της υπόθεσης όμως δεν έχει κριθεί αφού εκκρεμούν άλλες τρεις προσφυγές στο ΣτΕ (περιβαλλοντική έγκριση, απαλλοτριώσεις, άρση αναδάσωσης) που δεν έχουν εκδικαστεί ενώ την ίδια στιγμή ισχύει η απόφαση του Ειρηνοδικείου Λαυρίου η οποία απαγορεύει την έναρξη οποιασδήποτε εργασίας στην περιοχή μέχρι να συντελεσθεί η αναγκαστική απαλλοτρίωση της εκτάσεως για την εκτέλεση της Α΄ φάσης του Χ.Υ.Τ.Α. Κερατέας, να εκπονηθούν οι μελέτες που προβλέπονται από την εργολαβική σύμβαση, να αποφανθούν οι αρμόδιες αρχαιολογικές υπηρεσίες περί της μη υπάρξεως αρχαιολογικών ευρημάτων στο χώρο αυτό και να εκδοθούν οι σχετικές πολεοδομικές άδειες για την εκτέλεση των εργασιών της εργολαβίας.
Το Δημόσιο άσκησε έφεση στην απόφαση του Ειρηνοδικείου, η οποία τελικά δεν εκδικάστηκε την Παρασκευή 7/1 αφού το Δημόσιο εμφανίστηκε εντελώς ανέτοιμο με έναν εκ των συνηγόρων του να απουσιάζει. Η δίκη αναβλήθηκε για τις 2 Φεβρουαρίου.

Πήρε φωτιά… η αύρα τους
Μέχρι τότε οποιαδήποτε «πρόοδος των εργασιών» είναι παράνομη όπως παράνομη είναι και η απαγόρευση πρόσβασης των κατοίκων στις ιδιοκτησίες τους από τα ΜΑΤ. Η αστυνομία συνεχίζει να φυλάει τα μηχανήματα του εργολάβου και συνεχίζει να κρατάει κλειστή τη λεωφόρο Λαυρίου δημιουργώντας προβλήματα στην μετακίνηση των κατοίκων.
Οι κάτοικοι συνεχίζουν να συγκρούονται με την αστυνομία απαιτώντας να εφαρμοστούν οι αποφάσεις του Ειρηνοδικείου. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα την Τρίτη 15 Ιανουαρίου οι κάτοικοι συγκρούστηκαν με τα ΜΑΤ τα οποία έπνιξαν την περιοχή πάλι με δακρυγόνα και επιστράτευσαν την αύρα νερού που λίγο αργότερα αναγκάστηκαν να «μαζέψουν» αφού πήρε φωτιά από τις μολότοφ που πέταξαν οι κάτοικοι. Οι οδομαχίες συνεχίστηκαν αρκετές ώρες μετά μαζί με τον πάτερ που ανεβασμένος σ΄ ένα καμένο αυτοκίνητο έδινε το σύνθημα «Απάνω τους!».

Ξεκαθάρισε την θέση του ο Ραγκούσης
Ο Υπουργός Εσωτερικών, κ. Ραγκούσης δήλωσε το πρωί της Τρίτης στο σταθμό του ΣΚΑΙ ξεκάθαρα ότι στην περιοχή του Οβριοκάστρου στην Κερατέα, τα έργα θα ξεκινήσουν με την κατασκευή ΧΥΤΑ δηλαδή χωματερής και όχι ΧΥΤΥ δηλαδή ταφής υπολειμμάτων. Στην ίδια ραδιοφωνική συνέντευξη ο κ. Ραγκούσης δήλωσε κατηγορηματικά ότι ακόμη δεν έχουν καθοριστεί οι τεχνολογίες με τις οποίες θα γίνει η επεξεργασία των απορριμμάτων. Στην απάντηση του, ο Δήμος Λαυρεωτικής αναφέρει: «Με όλα όσα συνέβησαν τον τελευταίο μήνα, το Οβριόκαστρο αποτελεί πλέον ιερό τόπο για τους κατοίκους της Λαυρεωτικής και έτσι θα παραμείνει.»

Και εργοστάσιο καύσης σκουπιδιών στη Φυλή
Η κυβέρνηση αποδεικνύει πως όταν μιλά για «πράσινη ανάπτυξη» εννοεί να γίνει θυσία (και πάλι) το περιβάλλον, η υγεία και το βιος των πολιτών στους επιχειρηματικούς ομίλους, στα κέρδη του κάθε Μπόμπολα.
Η κυβέρνηση Παπανδρέου λοιπόν προωθεί τη διαδικασία της λεγόμενης «προγραμματικής σύμβασης» για τη διαχείριση τον απορριμμάτων. Συνένοχη και η δικομματική ηγεσία του ΕΣΔΚΝΑ, που αφού απέτυχε να πάρει απόφαση από το Διοικητικό Συμβούλιο, μετά τις κινητοποιήσεις εργαζομένων και κατοίκων, προώθησε πραξικοπηματικά τη σύμβαση.
Τι προβλέπει αυτή η διαβόητη «προγραμματική σύμβαση»; Πλήρης ιδιωτικοποίηση του συστήματος, ουδεμία ανακύκλωση στην πηγή, συγκέντρωση όλων των απορριμμάτων στις χωματερές, απόληψη με μηχανικό τρόπο μόνο των μεταλλικών στοιχείων και καύση των απορριμμάτων –μια ξεπερασμένη τεχνολογία που εισάγει από τη Γερμανία ο όμιλος Μπόμπολα. Παράγεται ενέργεια η οποία πωλείται στη ΔΕΗ σαν ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, άρα σε πολύ ακριβή τιμή ενώ επιπλέον επιδοτείται από το κράτος. Από την καύση παράγονται εξαιρετικά επικίνδυνοι ρύποι, διοξίνες καθώς καίγεται το πλαστικό.
Το δε υπόλειμμα της καύσης είναι τόσο τοξικό, που θα απαιτηθεί να κατασκευαστούν ειδικοί χώροι για απόθεση τοξικών αποβλήτων. Το κόστος της διαχείρισης των σκουπιδιών από 42 ευρώ ανά τόνο που είναι σήμερα και που θα μπορούσε να συρρικνωθεί αρκετά αν εφαρμοζόταν η ανακύκλωση στην πηγή από κάθε νοικοκυριό, εκτοξεύεται με την καύση στα 180 ευρώ ανά τόνο. Μόνο αφελής θα μπορούσε να ρωτήσει ποιος θα επιβαρυνθεί. Το πρώτο εργοστάσιο προγραμματίζεται στη Φυλή. Οι κάτοικοι, τα δημοτικά σχήματα και οι εργαζόμενοι στη χωματερή έχουν το λόγο. Θυμίζουμε ότι στη Θήβα, που αρχικά σχεδιαζόταν το εργοστάσιο καύσης, ο λαϊκός ξεσηκωμός ακύρωσε τα καταστροφικά σχέδια πριν ένα χρόνο.